Δεν είναι λίγοι εκείνοι που κάθε Σεπτέμβρη βιώνουν μια κατάσταση γνωστή ως «μελαγχολία του φθινοπώρου» και τείνουν να αισθάνονται νευρικοί, κουρασμένοι, με πεσμένη ενέργεια.
Αυτό το καλοκαίρι ήταν αρκετά δύσκολο για όλους μας. Η πανδημία έχει αλλάξει τα πάντα. Από τη ζωή και τη καθημερινότητα, μέχρι τα συναισθήματά μας. Πιο πολύ από ποτέ, φέτος κυριαρχεί ένα συναίσθημα λύπης για το γεγονός πως οι συνθήκες ήταν κάθε άλλο παρά ιδανικές για ξέγνοιαστη καλοκαιρινή χαλάρωση. Και με τον ερχομό του φθινοπώρου όλα τα αρνητικά συναισθήματα διογκώνονται.
Για κάποιους, το φθινόπωρο σημαίνει απλά το τέλος του καλοκαιριού και για κάποιους άλλους η έναρξη της χρονιάς. Για κάποιους κάτι τελειώνει και για άλλους κάτι καινούριο ξεκινάει. Όπως και να το δει κανείς, το σίγουρο είναι πως το φθινόπωρο οι άνθρωποι επαναπροσδιορίζονται. Το τέλος και η αρχή αποτελεί τον κύκλο της ζωής μας και αυτό ακριβώς ορίζει η διαδικασία της εξέλιξης. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να ακολουθήσουμε τη διαδικασία με τη βεβαιότητα πως δεν μπορούμε να επηρεάσουμε τίποτε από τα δύο.
Κράτα αποστάσεις από την εποχιακή κατάθλιψη
Η εποχιακή κατάθλιψη είναι αρκετά συνηθισμένη. Πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα για να μπορέσεις εσύ που ταλαιπωρείσαι από αυτήν, να απολαύσεις τη ζωή σου χωρίς κανένα εμπόδιο. Επιστημονικά η διαταραχή αυτή ονομάζεται Εποχιακή Συναισθηματική Διαταραχή (ΕΣΔ) και ταλαιπωρούνται από αυτήν κυρίως γυναίκες νεαρής ηλικίας 20 – 40 ετών.
Ενώ η ακριβής αιτία της διαταραχής αυτής δεν είναι γνωστή, υπάρχουν μερικοί παράγοντες που μπορεί να εξεταστούν. Σύμφωνα με άρθρο του Rush University Medical Center, οι μηχανισμοί του οργανισμού που ευθύνονται είναι:
- Η σεροτονίνη, ένας νευροδιαβιβαστής που ρυθμίζει τη διάθεση, πέφτει αρκετά.
- Διαταραχές στους κιρκαδικούς ρυθμούς (το εσωτερικό ρολόι του σώματός ), οι οποίες επηρεάζουν τον ύπνο και όχι μόνο.
- Μεταβολές στη μελατονίνη, μια ορμόνη που σχετίζεται τόσο με τη διάθεση όσο και με τον ύπνο.
Μήπως έχεις εποχική συναισθηματική διαταραχή;
Τσέκαρε αν έχεις κάποια από τα κοινά συμπτώματα εποχικής συναισθηματικής διαταραχής:
- Νιώθω σαν να κοιμάμαι όλη την ώρα ή δυσκολεύομαι να κοιμηθώ.
- Είμαι τόσο κουρασμένη που είναι δύσκολο να κάνω καθημερινές εργασίες
- Η όρεξή μου έχει αλλάξει. Νιώθω να έχω μια τάση για γλυκά και για τροφές που περιέχουν άμυλο.
- Παίρνω βάρος
- Νιώθω λυπημένη και καταπιεσμένη από την καθημερινότητά μου.
- Έρχονται στιγμές που αισθάνομαι απελπισμένη.
- Είμαι ευερέθιστη.
- Αποφεύγω ανθρώπους ή δραστηριότητες που απολάμβανα πριν.
- Νιώθω ένταση και άγχος.
- Έχω χάσει το ενδιαφέρον μου για σεξ και για κάθε άλλη σωματική επαφή.
Εάν τα συμπτώματα εμφανίζονται περίπου την ίδια εποχή κάθε χρόνο, αν έχουν πραγματικό αντίκτυπο στην ποιότητα ζωής σου και αν βελτιώνονται όταν αλλάξουν οι εποχές, τότε δεν αποκλείεται να έχεις εποχιακή συναισθηματική διαταραχή.
Έτσι θα αντιμετωπίσεις τη μελαγχολία του Σεπτέμβρη
Εάν θέλεις να ελαχιστοποιήσεις τις επιπτώσεις της μελαγχολίας του φθινοπώρου και να παραμείνεις ο πιο παραγωγικός εαυτός σου, ακολουθούν μερικές συμβουλές που μπορείς να ακολουθήσεις.
- Βγες έξω κατά τη διάρκεια της ημέρας και κοίταξε τον ήλιο χωρίς να φοράς γυαλιά ηλίου. Το φως του ήλιου, ακόμη και σε μικρές δόσεις, μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση των επιπέδων σεροτονίνης και στη βελτίωση της διάθεσής σου.
- Προσπάθησε να καταναλώνεις τα σωστά τρόφιμα. Το σώμα σου χρειάζεται ενέργεια για να αντιμετωπίσει τις καιρικές αλλαγές και τους ιούς.
- Περπάτα πολύ! Είναι ότι καλύτερο για να φτιάξεις τη διάθεσή σου.
- Ξεκίνα ένα νέο χόμπι που θα σε κρατήσει απασχολημένη. Δώσε προτεραιότητα σε δημιουργικά χόμπι.
- Βεβαιώσου ότι κοιμάσαι αρκετά και ποιοτικά..
- Άλλαξε τη διακόσμηση του σπιτιού. Γέμισε το σπίτι σου με φως, με θερμά χρώματα, με υπέροχες μυρωδιές κεριών. Γέμισε τις αισθήσεις σου με χρώματα και μυρωδιές.
- Θέσε ρεαλιστικούς στόχους ζωής και κάνε άμεσα το πρώτο βήμα για την υλοποίησή τους.
- Επικοινώνησε ουσιαστικά με την οικογένεια και τους φίλους σου και άφησέ τους να σε βοηθήσουν. Οι στενές σχέσεις είναι ζωτικής σημασίας για τη μείωση της απομόνωσης και για να σε βοηθήσουν να διαχειριστείς τη συγκεκριμένη διαταραχή. Βγες για έναν καφέ, πήγαινε σε εκδηλώσεις όπου μπορείς και όσο μπορείς. Απέφυγε να μένεις μόνος σου για πολλές ώρες.
- Ζήτησε βοήθεια. Ένας ειδικός θα σε βάλει στον σωστό τρόπο σκέψης και δράσης. Αν έχεις σοβαρά συμπτώματα κατάθλιψης θα πρέπει να ζητήσεις οπωσδήποτε επαγγελματική βοήθεια. Ειδικά εάν υπάρχουν σκέψεις αυτοκτονίας ή βλάβης του εαυτού σου
Δοκίμασε την φωτοθεραπεία
Στις ήπιες μορφές της διαταραχής η θεραπεία είναι μία. Φωτοθεραπεία. Η θεραπεία με φως έχει αποδειχθεί αποτελεσματική σε έως και 85% των περιπτώσεων SAD. Ωστόσο, ο απαιτούμενος χρόνος και η διάρκεια της έκθεσης μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τα συμπτώματα και με τον κιρκαδικό ρυθμό, οπότε θα χρειαστείς καθοδήγηση από το γιατρό ή από τον επαγγελματία ψυχικής υγείας.
Εάν η θεραπεία με φως δεν λειτουργεί επειδή τα συμπτώματα είναι πιο έντονα, ο γιατρός σου μπορεί να προτείνει αντικαταθλιπτικά φάρμακα. Ωστόσο, όπως συμβαίνει με όλα τα αντικαταθλιπτικά, αυτά μπορεί να έχουν ανεπιθύμητες ενέργειες, συμπεριλαμβανομένων ορισμένων ζητημάτων ασφάλειας ειδικά για παιδιά και νεαρούς ενήλικες. Είναι σημαντικό να σταθμίσεις τα οφέλη έναντι των κινδύνων πριν ξεκινήσεις τη φαρμακευτική αγωγή.
Εκεί που κάτι τελειώνει, κάτι καινούργιο ξεκινά
Η μελαγχολία του Σεπτέμβρη υπάρχει. Είναι όμως εφήμερη. Πάντα κάτι θα τελειώνει και πάντα κάτι θα ξαναρχίζει. Η δύναμή σου είναι εκεί και πρέπει να την ανακαλύψεις. Αυτό που συνηθίζω να συμβουλεύω τους πελάτες μου είναι το εξής: Αν κοιτάξεις το τέλος ως αρχή και την αρχή ως τέλος, τότε θα σταματήσεις να σκέφτεσαι και την αρχή και το τέλος.
Σταματάς να αγχώνεσαι για πράγματα που δεν μπορείς να ελέγξεις. Για όλα αυτά όμως που μπορείς να ελέγξεις, το μυστικό είναι ένα: Πίστεψε στις ικανότητές σου να ξεπερνάς τις δυσκολίες και να κάνεις τη ζωή σου ομορφότερη. Το μυστικό δεν κρύβεται στις ικανότητες που έχεις… Το μυστικό είναι η πίστη ότι μπορείς να τα καταφέρεις!
Φωτογραφία, Emporio Armani, fw20-21
Κείμενο της Certified Life & Business Coach και Επικοινωνιολόγου Αφροδίτης Χόντου.
