Ιδιοφυείς αρχιτέκτονες, οι Point Supreme, δημιουργούν σπίτια που διηγούνται ιστορίες από τα παλιά και τροφοδοτούν νέες εμπειρίες, ποτισμένες από το αναρχικό πνεύμα τους. Η Μαριάννα Ρέντζου και ο Κωνσταντίνος Πανταζής, εξερευνούν διαρκώς νέες περιοχές της αρχιτεκτονικής σαν να έχουν πολύ μικρή ανεκτικότητα στην ανία. Tα έργα τους έχουν ζωή, αναπνέουν, συναναστρέφονται ανθρώπινα σώματα και βλέμματα, αφηγούνται ιστορίες από το παρελθόν, δημιουργούν νέες εικόνες, νέες διασυνδέσεις, νέους συνειρμούς, δίνουν την ευκαιρία σε υλικά διαφορετικών αρχιτεκτονικών εποχών να αποκτήσουν μια δεύτερη ζωή.
Κι ενώ βρίσκομαι απέναντί τους και προσπαθώ να κατανοήσω γιατί ένα ιαπωνικό περιοδικό, όπως το a+u, δημιούργησε μια μονογραφία 170 σελίδων σε ένα ελληνικό αρχιτεκτονικό γραφείο, μια ολόφρεσκη είδηση επικυρώνει τo φαινόμενο Point Supreme. Το περιοδικό Monocle τους βράβευσε ως το καλύτερο αρχιτεκτονικό γραφείο στον κόσμο για έργα κατοικίας το 2024. Κι αυτό γιατί το έργο τους προτείνει μια βιώσιμη πρακτική για έναν νέο τρόπο δημιουργίας αρχιτεκτονικής που περιλαμβάνει ανακύκλωση υλικών και έξυπνες πρακτικές οι οποίες βοηθούν στο να ξεπεραστούν οικονομικοί περιορισμοί.
Έργα με κοινό παρανομαστή το ελληνικό στοιχείο
“Στα παλιά αθηναϊκά σπίτια που μελέτησε ο Άρης Κωνσταντινίδης, η αρχιτεκτονική εξυπηρετούσε έναν απλό, οικονομικό και εργονομικό τρόπο ζωής. Οι άνθρωποι συναντιόντουσαν σε μια αυλή, γύρω από ένα δέντρο και γιόρταζαν όλοι μαζί. Τα έργα μας αντίστοιχα προωθούν την κοινή ζωή και το πώς οι άνθρωποι συμβιώνουν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Δίνουμε περισσότερη έμφαση στο κοινό, απ’ ό,τι στο ιδιωτικό. Για παράδειγμα, στη νέα Σχολή Αρχιτεκτονικής στη Μασσαλία, όλο το έργο διαμορφώθηκε γύρω από μία κεντρική αυλή, κάτι σαν την αρχαία αγορά. Στα πετράλωνα υπάρχει ένα δέντρο φυτεμένο στο κέντρο του σπιτιού” δηλώνει χαρακτηριστικά ο Κωνσταντίνος Πανταζής. “Επίσης, η αρχιτεκτονική προωθεί μια οργανική σχέση μεταξύ τους. Ακόμα και όταν αυτό δεν γίνεται κυριολεκτικά, επεκτείνουμε την αίσθηση του βάθους στον χώρο. Έτσι μπορείς να βλέπεις έξω, τον ουρανό ή ένα δέντρο κτλ” προσθέτει η Μαριάννα Ρέντζου.
Αδιαφορία για την τελειότητα
“Στο θέμα της ελληνικότητας θα προσθέσω και την αδιαφορία για την τελειότητα. Αυτό είναι αντίθετο με την εποχή μας, όπου υπάρχει ένας φετιχισμός με την τελειότητα. Φυσικά μας ενδιαφέρει η λεπτομέρεια, αλλά ο τρόπος που τη σχεδιάζουμε είναι διαφορετικός” αναφέρει ο Κωνσταντίνος. “Δουλεύουμε σε πολλά διαφορετικά επίπεδα. Βλέπουμε τα πράγματα το ένα μέσα από το άλλο, προβλέπουμε τους συσχετισμούς τους, το οποίο θεωρώ ότι είναι μία αναφορά στην Αθήνα και την Ελλάδα. Γενικά, το σημαντικό στα έργα μας είναι η οργάνωση και λειτουργία του χώρου. Τα χρώματα και τα υλικά είναι κάτι δευτερεύον. Συμβαίνουν μαγικά πράγματα με τα χρώματα και το ελληνικό φως: Ο χώρος αλλάζει κατά τη διάρκεια της ημέρας. Όσοι επισκέπτονται το σπίτι μας στα Πετράλωνα, εντυπωσιάζονται από το πόσο ήρεμο είναι παρά την πολυχρωμία του” τονίζει η Μαριάννα.
Η προβληματική “εμμονή” για μινιμαλισμό & πολυτέλεια
“Οι πολυκατοικίες της δεκαετίας του ’60 είναι πολύ ωραιότερες από τις σημερινές. Η απλότητά τους (μπαλκόνι, ρετιρέ, τέντα) συνιστά ένα συναρπαστικό λεξιλόγιο. Τώρα αυτό χάνεται. Υπάρχει η μανία να γίνουν τα πράγματα μίνιμαλ, σύγχρονα, άχρωμα, σαν εικόνα στον υπολογιστή. Με γυάλινα κάγκελα, γυάλινες βεράντες, γυάλινες πισίνες, χάνεται η αίσθηση του χειροποίητου και επαφή με την παράδοση, την ελληνικότητα και τη μεσογειακότητα. Η αρχιτεκτονική γίνεται άψυχη, επιφανειακή και ίδια παντού. Γενικά, επικρατεί μια τάση εντυπωσιασμού. Είναι κρίμα, ειδικά εδώ στην Ελλάδα, που υπάρχει η παράδοση με τις όμορφες απλές πολυκατοικίες του ’60, να τη θυσιάζουμε στον βωμό της διεθνούς τάσης, που είναι το άχρωμο και άψυχο.
Δεν μπορείς να διακρίνεις εάν ένα έργο βρίσκεται στην Ελλάδα ή στο ντουμπάι, όπως και στα νησιά, όπου δεν μπορείς να καταλάβεις αν είσαι στην Ελλάδα ή στην ταϊλάνδη. Επιπλέον, η τάση του lounge / well being και η εμμονή με την πολυτέλεια, τη σπάταλη είναι αντίθετες με την παράδοση και την κουλτούρα των νησιών μας, που έχει να κάνει με την οικονομία, το μέτρο και το συναίσθημα. όι Έλληνες αρχιτέκτονες πρέπει να είμαστε κριτικοί απέναντι στις διεθνείς τάσεις και να δίνουμε προτεραιότητα στα δικά μας στοιχεία, να αναδεικνύουμε τη δική μας κουλτούρα και μοναδικότητα” τονίζουν οι αρχιτέκτονες.
Ο έρωτας με την Αθήνα
“Η Αθήνα, έχει καταφέρει να κρατήσει τη μικρή κλίμακα. Είναι πολύ συναρπαστικό που έχει από τη μία τη θάλασσα και από την άλλη τα βουνά και τους λόφους. Δεν υπάρχουν πολλές μητροπόλεις που έχουν τέτοια ταυτόχρονη γειτνίαση με βουνό και θάλασσα και κρατάνε και το ανθρώπινο στοιχείο” αναφέρει η Μαριάννα. “To πόσο ζωντανή και απρόβλεπτη είναι η Αθήνα είναι αυτό που με συναρπάζει. Oι μητροπόλεις του εξωτερικού έχουν γίνει προβλέψιμες, έρμαια της αγοράς. Η Αθήνα είναι ακριβώς το αντίθετο, με τις γνωστές δυσλειτουργίες της. Αλλά είναι μια πόλη που ακόμα διαμορφώνεται από τη μονάδα και από τους κατοίκους της” προσθέτει ο Κωνσταντίνος.
Η δουλειά των Point Supreme, παρουσιάζεται στο Cite D’ Architecture, στο Παρίσι έως τις 28 Νοεμβρίου.
Φωτογραφίες, Γιάννης Δρακουλίδης, Γιώργος Μεσσαριτάκης, Filip Dujardin & Maxime Delvau.
Το απόσπασμα από τη συνέντευξη που παραχώρησε η Μαριάννα Ρέντζου και ο Κωνσταντίνος Πανταζής στην Κατερίνα Ασημακοπούλου, δημοσιεύεται στο ανοιξιάτικο τεύχος του Maison & Decoration.
