Κάνοντας scroll σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Instagram και το Τik Tok, βλέπω συχνά αγνώριστες σχεδόν φυσιογνωμίες επεξεργασμένες από “beauty filters”. Συνήθως εντοπίζω το επεμβατικό εφέ του φίλτρου από την πραγματικότητα. Τις τελευταίες ημέρες, έπεσε το μάτι μου πάνω σε ένα τέτοιο φίλτρο στο Tik Tok, που ονομάζεται “Bold Glamour”. Δεν άργησε να γίνει viral και χιλιάδες γυναίκες άρχισαν να το χρησιμοποιούν εντυπωσιασμένες με την “υποτιθέμενη” αληθοφάνεια του.
Mέσα σε μια εβδομάδα το Bold Glamour προκάλεσε φρενίτιδα καθώς χρησιμοποιήθηκε σε 7,6 εκατομμύρια βίντεο στο Tik Tok. Τι είναι όμως αυτό που το έκανε να ξεχωρίσει έναντι άλλων beauty φίλτρων; Είναι τεχνολογικά προηγμένο που αν περάσεις κάποιο αντικείμενο μπροστά από την κάμερα του κινητού σου, αν προσπαθήσεις να τρίψεις το μάτι σου, αν φορέσεις γυαλιά, τίποτα δεν αλλοιώνεται και φαίνεται σαν να είναι όντως πραγματικό. Σαν κάτι απόλυτα δικό σου και όχι ξένο. Δεν δίστασα να το δοκιμάσω κι εγώ από περιέργεια και το αποτέλεσμα τολμώ να πω πως με τρόμαξε. Αυτή που έβλεπα, δεν ήμουν σίγουρα εγώ. Και η γνώμη μου είναι πως όλο αυτό είναι ένας πολύ καλός λόγος για να προβληματιστείς και όχι να ενθουσιαστείς.
Κάτι παραπάνω από ένα φίλτρο
Το περιβόητο φίλτρο “Bold Glamour” έγινε αρχικά viral όταν οι χρήστες άρχισαν να το χρησιμοποιούν βάζοντας λεζάντες όπως: “Nα πως θα ήμουν αν ήξερα να κάνω καλό μακιγιάζ”. Γρήγορα, όμως, η κατάσταση πήρε διαφορετική τροπή. ‘Αρχισαν να κυριαρχούν συναισθήματα απογοήτευσης μιας και αυτό που αποτυπώνει σίγουρα δεν είναι η πραγματικότητα. Μιλάμε για πλήρη διαστρέβλωση της εικόνας που ξεπερνά τα όρια ενός πετυχημένου μακιγιάζ και θυμίζει ένα αποτέλεσμα που προκύπτει μάλλον από πλαστική επέμβαση.
Αψεγάδιαστη επιδερμίδα, άλλο σχήμα προσώπου, έντονα ζυγωματικά, τεράστια χείλη, διαφορετικό σχήμα και χρώμα ματιών συνθέτουν ένα πρόσωπο που αν μη τι άλλο δεν μοιάζει με το δικό μας. Μια influencer που εστιάζει στην ενδυνάμωση της γυναικείας αυτοπεποίθησης, η Joanna Kenny, ανέφερε χαρακτηριστικά πως τέτοιου είδους φίλτρα θα πρέπει να συνοδεύονται από μια προειδοποίηση χρήσης και να μην κυκλοφορούν ελεύθερα. Ωστόσο, δυστυχώς δεν είναι λίγοι αυτοί που θεωρούν ότι το “Bold Glamour” φίλτρο είναι απλά σαν ένα υπερβολικά έντονο μακιγιάζ. Ενώ ταυτόχτονα μπορεί σε πολλές να γεννήσει την επιθυμία να γίνουν κάτι τελείως διαφορετικό που μόνο με πλαστικές μπορούν να πετύχουν.
Φαύλος κύκλος
Άραγε τι ακριβώς μας πλασάρει έναν φίλτρο που προσπαθεί να φαίνεται τόσο αληθοφανές; Επικρατεί μια σύγχυση και δεν ξέρουμε που να στραφούμε. Από τη μια γίνεται σοβαρός αγώνας από brands όπως η Dove που μας καλούν να βγάλουμε τα φίλτρα από πάνω μας, να αγκαλιάσουμε και να αγαπήσουμε την πραγματική μας εικόνα όπως ακριβώς είναι. Και από την άλλη, κυκλοφορούν νέα φίλτρα που οδηγούν σε μη ρεαλιστική προβολή ψηφιακού περιεχομένου κλονίζοντας για άλλη μια φορά την αυτοπεποίθηση όσων τα χρησιμοποιούν αλλά και όσων μπαίνουν σε διαδικασία σύγκρισης με ιδεατά “τέλεια” πρότυπα.
Όταν μιλούν οι αριθμοί
Είναι πλέον σαφές ότι η συνεχής προβολή και κατανάλωση μη ρεαλιστικού ψηφιακού περιεχομένου αποτελεί κίνδυνο για την ψυχική υγεία. Έρευνα που πραγματοποίησε η Dove διαπίστωσε ότι το 50% των κοριτσιών πιστεύουν ότι δεν φαίνονται αρκετά όμορφα χωρίς επεξεργασία φωτογραφιών και το 60% θεωρεί ότι η αληθινή τους εικόνα και εμφάνιση δεν ταιριάζει με τα σύγχρονα ψηφιακά δεδομένα. Όσον αφορά το φίλτρο “Bold Glamour” είναι ιδιαίτερα παραπλανητικό γιατί ακόμη και αν μπορείς να πραγματοποιήσεις ένα τέλειο full face makeup δεν θα πετύχεις ποτέ πλήρως αυτό το look.
Κανένα προϊόν μακιγιάζ δεν θα αφαιρέσει τους πόρους από το πρόσωπό σου, δεν θα μεγαλώσει τα χείλη σου και δεν θα κάνει τα μάτια σου μεγαλύτερα. Η αδιαφάνεια του εν λόγω φίλτρου είναι αυτό που το καθιστά τρομακτικό. Σε αντίθεση με τις προηγούμενες γενιές φίλτρων, τίποτα δεν το “κουνάει” από τη θέση του. Μέχρι τώρα οι δυσλειτουργίες είναι κάτι που συνέβαινε πάντα με τα φίλτρα ομορφιάς. Ακόμη και τα πιο προηγμένα, σου έδιναν τουλάχιστον την εντύπωση ότι δεν πρόκειται για κάτι πραγματικό. Και αν πλέον τα φίλτρα είναι έτσι και αν η μάσκα δεν πέφτει με τίποτα, θα ξεχάσουμε ποιος φοράει και ποιος δεν φοράει. Αλήθεια, πότε θα πετάξουμε το πρότυπο της τελειότητας από πάνω μας και πότε θα μας αγαπήσουμε πραγματικά;
Κείμενο, Αναστασία Βαποράκη.
