Δείτε τα επτά στάδια που συνήθως βιώνουμε
Η ζωή κι η καθημερινότητά μας κατακλύζονται από αλλαγές και πολλές φορές αυτές μας αναστατώνουν. Πόσο μάλλον όταν μία αλλαγή συμβαίνει τη στιγμή που ξεκινήσαμε ήδη να συνηθίζουμε μία άλλη. Μπορούμε, όμως να τις αντιμετωπίσουμε και να τις δεχθούμε χωρίς… παρενέργειες.
Προτού ξεκινήσουμε είναι σημαντικό να αναφέρουμε πως τα βιώματά μας κι η φύση της συμπεριφοράς μας είναι ισχυροί παράγοντες αναφορικά με τις αντιδράσεις μας στις αλλαγές. Στην ανακοίνωση μιας αλλαγής από τους γονείς μας (όπως, για παράδειγμα, η μετακόμιση σ’ ένα καινούριο σπίτι) δύο είναι τα πιθανά ενδεχόμενα: θα υποδεχόμασταν την αλλαγή είτε με έντονη συναισθηματική αντίδραση είτε με ψυχραιμία. Μπορεί, δηλαδή, σε μία αλλαγή να νιώσουμε θυμό ή και ενθουσιασμό και μετά από δύο μέρες να αρχίζουμε να αφομοιώνουμε τη νέα κατάσταση, αλλά μπορεί και να τη δεχθούμε σιωπηλά και να προσαρμοστούμε σταδιακά σε αυτήν.
Ας δούμε τώρα τα στάδια που μπορεί να βιώσουμε εξαιτίας μίας αλλαγής.
01 Η αποποίηση. Οποιαδήποτε αλλαγή, ακόμη κι ευχάριστη (όπως μία νέα δουλειά ή μία νέα σχέση) σηματοδοτεί το τέλος μίας πρότερης κατάστασης. Μοιάζει κάπως με το στάδιο του πένθους. Κάπου εδώ παίζουν ρόλο τα προαναφερόμενα σχετικά με τα βιώματά μας και τη συμπεριφορά μας. Όσο πιο ανώδυνα καταφέρουμε να «κλείσουμε» το παλιό κεφάλαιο στη ζωή μας, τόσο πιο εύκολα θα υποδεχθούμε τη νέα κατάσταση στη ζωή μας.
02 Η προσαρμογή. Κάθε αλλαγή απαιτεί και χρόνο προσαρμογής. Αν, για παράδειγμα, κάποιος ξεκινήσει να εργάζεται έπειτα από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα ανεργίας, τότε θα χρειαστεί χρόνο για να δημιουργήσει μία νέα ρουτίνα που θα τον εξυπηρετεί. Αρκεί να θυμόμαστε πως, ενώ είναι λογικό η νέα κατάσταση να μας φαντάζει άγνωστη, οφείλουμε να διατηρούμε την ψυχραιμία μας ώστε η μετάβαση να γίνει ομαλά.
03 Οι αλλαγές που επιβάλλονται. Σε αυτές τις περιπτώσεις όπου η αλλαγή φαίνεται μη αναστρέψιμη, είναι λογικό να υπάρξει έντονη συναισθηματική σύγχυση. Μάλιστα, κάποιοι μπορεί να θεωρήσουν και περίεργο το να δείξει ο άλλος απάθεια μπροστά σε αυτήν την αλλαγή. Είναι καλό, λοιπόν, να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας, όποια κι αν είναι αυτά. Όταν αυτά ξεθυμάνουν, είναι θέμα χρόνου η αποδοχή της νέας κατάστασης.
04 Η επιμονή. Ορισμένοι άνθρωποι λειτουργούν (θα έλεγε κανείς) σχεδόν καταναγκαστικά στη ρουτίνα τους, έχοντας το δικό τους ρυθμό που δύσκολα αλλάζει. Επομένως, ό,τι διαταράσσει αυτόν το ρυθμό μπορεί να τους ενοχλήσει. Οι καταστάσεις, όμως, αλλάζουν, κι η επιμονή μας κι η προσκόλλησή μας σε όσα μέχρι τώρα γνωρίζαμε συχνά δυσκολεύει τη μετέπειτα πορεία της ζωής μας.
05 Η αυτοπεποίθηση. Ενίοτε, όταν βρισκόμαστε μπροστά σε μία αλλαγή, ο φόβος του αγνώστου μας κάνει να νιώθουμε αβέβαιοι για το αν μπορούμε να ανταπεξέλθουμε. Τότε είναι που πρέπει να πιστέψουμε στον εαυτό μας, να πούμε «μπορώ να το κάνω» και να δουλέψουμε πάνω στους στόχους που θέλουμε να επιτύχουμε.
06 «Αλλαγή προς το καλύτερο». Η ιαπωνική μέθοδος του «kaizen» συστήνει μικρά βήματα για να αφομοιώσει ευκολότερα μία αλλαγή και να επιτύχει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Για παράδειγμα, αν επιθυμούμε να χάσουμε βάρος, μπορούμε με μικρές αλλαγές (για παράδειγμα, τη σταδιακή μείωση των τηγανητών) να αφομοιώσουμε αργότερα την πλήρη αλλαγή στις διατροφικές μας συνήθειες. Έτσι δε δημιουργείται πανικός, όπως γίνεται με μία άμεση μετάβαση σε μία κατάσταση και την υποδεχόμαστε πιο ψύχραιμα.
07 «Τίποτα δεν αλλάζει». Οι αλλαγές ίσως μας τρομάζουν, αλλά δεν είναι λίγες κι οι φορές που τις αποζητούμε. Τότε είναι που πρέπει να κάνουμε στον εαυτό μας τις εξής ερωτήσεις: «έχω αφοσιωθεί σε αυτό που θέλω; Μπορώ να αναφέρω τι θέλω πιο πολύ;». Αν οι απαντήσεις είναι «ναι» στην πρώτη ερώτηση και «όχι» στη δεύτερη, τότε χρειάζεται χρόνος. Όσος χρειαστεί ώστε να αντιληφθούμε τι επιθυμούμε πραγματικά. Τότε, η αλλαγή θα έρθει πιο εύκολα.
Εφόσον αποδεχθούμε πως οποιαδήποτε αλλαγή είναι κομμάτι της ζωής μας, τότε στο χέρι μας είναι η σωστή διαχείριση κι υποδοχή της νέας κατάστασης.
Κείμενο: Αντιγόνη Αδαμοπούλου
