Γνωστός για την αμφιλεγόμενη άποψή του σχετικά με την ομορφιά, τα χρήματα και τα αντικείμενα τέχνης, ο Damien Hirst, ο πιο επιτυχημένος εν ζωή σύγχρονος καλλιτέχνης, επιχειρεί κάτι πρωτοπόρο. Δημιουργεί το The Currency. Ένα πολύχρωμο εικαστικό “νόμισμα” που ισορροπεί ανάμεσα στους παράλληλους κόσμους της Τέχνης και της ψηφιακής “αξίας” NFT.
Η ιδέα του Damien Hirst πίσω από τη δημιουργία του The Currency
Στον Damien Hirst, πάντα άρεσε η σχέση μεταξύ χρήματος και τέχνης. Αναλογιζόμενος ότι συνήθως κάνει 500 εκτυπώσεις των έργων του, σκέφτηκε ότι θα μπορούσε να κάνει 1.000, 5.000 η ακόμα και 10.000 εκτυπώσεις, οι οποίες θα μπορούσαν να λειτουργήσουν σαν “εναλλακτικό” νόμισμα. Έτσι, προέκυψε και ο τίτλος The Currency project. Ο Hirst αποφάσισε πως τα έργα του θα μπορούσαν θεωρητικά να χρησιμοποιηθούν ως εναλλακτικά νομίσματα αρκεί να ήταν βασισμένα στη λογική των NFT. “Λέγεται συχνά ότι το χρήμα καταστρέφει την τέχνη” υπογραμμίζει ο σύμβουλος του Damien Hirst, Joe Hage “όμως αυτή είναι μια προσπάθεια της τέχνης να καταστρέψει το χρήμα”
Για όσους τυγχάνει να μην το γνωρίζουν, ο Damien Hirst, μαζί με την Liam Gillick, την Tracey Emin και την Sarah Lucas ήταν ζωτικός παράγοντα του κινήματος των Νέων Βρετανών καλλιτεχνών, που αναδείχθηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 1990.
“Πάντα ήξερα ότι πρέπει να κάνω τους ανθρώπους να με ακούσουν προτού τους αλλάξω γνώμη” υποστηρίζει εδώ και χρόνια ο Hirst. Κάτι τέτοιο επιχειρεί και τώρα με το νέο του project “The Currency”.
Σχετικά με το NFT
Η έννοια του non-fungible token (NFT) δεν είναι καινούργια. Ο όρος δημιουργήθηκε το 2012 και αρχικά χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει την ανταλλαγή ψηφιακών αγαθών σε εικονικούς κόσμους και τη χρήση ψηφιακών κουπονιών που αφορούσαν συνδρομές. Όμως τους τελευταίους μήνες τα NFT χρησιμοποιήθηκαν ευρέως ως εφαρμογές αγοραπωλησίας ψηφιακών έργων τέχνης.
Ουσιαστικά το NFT είναι μια ‘συμφωνημένη ψηφιακή αξία”. Διαθέτει μη
τροποποιήσιμη πιστοποίηση blockchain αλλά δεν μπορεί να ανταλλαχθεί με κάτι άλλο ίσης αξίας. Σου θυμίζει κρυπτονόμισμα; Δεν έχεις άδικο, και τα δύο βασίζονται στη τεχνολογία blockchain. Η βασική διαφορά ανάμεσα στα NFT και στα κρυπτονομίσματα είναι ότι τα δεύτερα είναι μετατρέψιμα. Αυτός άλλωστε είναι και ο λόγος που το Bitcoin έφτασε να διαπραγματεύεται στα 60εκ. δολάρια.
Το ενδιαφέρον των παραγόντων της Τέχνης έπεσε πάνω στο NFT τον Μάρτιο του 2021 με αφορμή το μεγαλειώδες ψηφιακό εικαστικό κολαζ Everydays: Τhe First 5000 Days που φέρει την υπογραφή του εικαστικού καλλιτέχνη Michael Winkelmann που είναι γνωστός με το ψευδώνυμο Beeple. Το ψηφιακό έργο δημοπρατήθηκε από τον οίκο Christies έναντι 69.400.000 δολαρίων με τη μέθοδο πιστοποίησης Non-Fungible Token.
Δημιουργώντας ένα μοναδικό project 10.000 αντιτύπων
Το 2016 ο Damien Hirst αποφάσισε να δημιουργήσει ένα μαζικό έργο εννοιολογικής τέχνης. Παρήγαγε 10.000 έργα, το καθένα μοναδικό και χειροποίητο. Πολύχρωμες βούλες αποτυπωμένες πάνω σε χαρτί Α4 με ημερομηνία δημιουργίας, τίτλο και την υπογραφή του καλλιτέχνη. Ο ίδιος δημιουργεί έργα με βούλες εδώ και 30 χρόνια. Όμως ήταν η αλλά πρώτη φορά στη καριέρα του που παρουσίασε κάτι τόσο μαζικό που ταυτόχρονα ήταν απόλυτα μοναδικό. Έτσι αποφάσισε ότι τα έργα του “The Currency”
project θα ήταν γεμάτα από μοναδικές ακατάστατες χρωματιστές κουκίδες.
Πώς ακριβώς λειτουργεί το “The Currency” project του Damien Hirst
Το σκεπτικό έχει ως εξής: κάθε έργο στοίχιζε $2.000 και μπορούσε να αγοραστεί με Ether, Bitcoin, USD coin, Dai, χρεωστικές και πιστωτικές κάρτες και να παραδοθεί ως ψηφιακό έργο, δηλαδή σε NFT εκδοχή του αυθεντικού έργου. Μετά από δύο μήνες, οι ιδιοκτήτες έχουν τη δυνατότητα είτε να εξαργυρώσουν το NFT τους για το φυσικό κομμάτι (με την καταστροφή του ψηφιακού έργου) είτε να το κρατήσουν ως NFT. Όσα φυσικά έργα δε ζητηθούν από τους ιδιοκτήτες των αντίστοιχων NFT’S μπορούν να εκτεθούν από τον Damien Hirst αφότου περάσει ένας χρόνος. Έπειτα, αυτά καταστρέφονται διατηρώντας μόνο την ψηφιακή τους μορφή. Αυτός ο τρόπος υποχρεώνει συλλέκτες και αγοραστές να διαλέξουν ποια μορφή “τέχνης” προτιμούν.
Ο Hirst υπολογίζει να βγάλει έως και 20 εκατομμύρια δολάρια με τo Τhe Currency project! Σύμφωνα με την ψηφιακή “πλατφόρμα τέχνης” Heni που ανέλαβε να διακινήσει το project, επί της ουσίας υπέβαλαν αίτηση 32.472 άτομα για συνολικά 67.023 έργα “The Currency”. Καθώς όμως υπάρχουν μόνο 10.000 αντίτυπα, δεκάδες χιλιάδες αιτήσεις αποδείχθηκαν ανεπιτυχείς.
Το μεγάλο δίλλημα του The Currency Project
Η ανατροπή γίνεται το επόμενο έτος, όταν οι ιδιοκτήτες θα έρθουν έρχονται αντιμέτωποι με το δίλημμα να “κάψουν” το NFT και να διατηρήσουν το φυσικό έργο τέχνης ή το αντίστροφο. Στις 27 Ιουλίου 2022 στις 3 το μεσημέρι, εάν οι συλλέκτες δεν έχουν επιλέξει τη φυσική έκδοση, η αντίστοιχη ψηφιακή έκδοση απλώς θα καταστραφεί.
Ο Hirst σε μία συνέντευξή του στον Βρετανό ηθοποιό Stephen Fry, τόνισε ότι το “The Currency” αφορά την ουσία της αξίας της τέχνης. Άλλωστε για τον Hirst αυτή καθορίζεται από τον βαθμό εμπιστοσύνης και πίστης στο έργο. Η ιδέα είναι ότι τα έργα τέχνης θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως ένα πραγματικό μέσο ανταλλαγής, ως «νόμισμα».
Damien Hirst: “Ένα πείραμα ηθικής και εμπιστοσύνης”
«Αυτή δεν είναι η απλή περίπτωση ενός καλλιτέχνη που θέλει να εφαρμόσει το NFT σε ένα υπάρχον έργο τέχνης. Υπάρχουν δύο έργα που έχουν δημιουργηθεί, η δουλειά στο χαρτί και το ψηφιακό. Απλά τελικά, οι συλλέκτες πρέπει να διαλέξουν ποιο πραγματικά προτιμούν. Στο μυαλό μου είναι μια εννοιολογική εργασία τέχνης» υποστηρίζει ο Joe Hage. Και ο Damien Hirst σίγουρα πιστεύει ότι κάθε συμμετέχων σε αυτό συμμετέχει σε ένα διαδραστικό έργο τέχνης. Η αγορά, η κατοχή και η εμπορία του “The Currency” είναι μέρος ενός αδιαίρετου έργου τέχνης. Όπως τονίζει ο ίδιος ο Damien Hirst, το project είναι σαν “ένα πείραμα ηθικής και εμπιστοσύνης”.
Ο Damien Hirst παρουσιάζει το The Currency
Κείμενο της Βασιλικής Σιαντή, Managing Director / Sianti Gallery.
