Είναι όμορφο να έχεις γύρω σου θετικούς ανθρώπους, όμως είναι υπέροχο να έχεις κοντά σου εκείνους που μπορούν να σε αισθανθούν. Πρόκειται για αυτούς τους ξεχωριστούς ανθρώπους που δεν σε ακούνε μόνο με τα αυτιά τους, αλλά είναι παρόντες με όλες τους τις αισθήσεις όποτε τους μιλάς. Αυτό που τους χαρακτηρίζει είναι η ικανότητα αλλά και το μοναδικό χάρισμα που διαθέτουν, να συναισθάνονται αλλά και να κατανοούν τον διπλανό τους. Η διαφορά τους από τους υπόλοιπους είναι, πως το κάνουν χωρίς να προβάλλουν τα δικά τους συναισθήματα ή τις σκέψεις, αλλά με πραγματικό ενδιαφέρον για τον δικό σου ψυχισμό.
Στην κοινωνία συναντάς κυρίως ανθρώπους που δεν ασχολούνται με το πως νιώθεις, αλλά με την ορθότητα των πράξεων σου. Ας υποθέσουμε πως κάποια φίλη, σου καταθέτει τον προβληματισμό της. Εσύ απαντάς στο κάλεσμα της το οποίο καταλήγει σε ένα κήρυγμα ηθικής αφήνοντας την με περισσότερα ερωτηματικά από πριν. Σε αυτή την περίπτωση δεν έχεις νιώσει καθόλου τα συναισθήματα της. Επιπλέον έχεις συμβάλλει με τον τρόπο σου να αμφισβητήσει ή να αρνηθεί τα δικά της. Το πιθανότερο είναι να φοβάται να ανοιχτεί ξανά και να λιγοστέψουν οι συζητήσεις σας.
Ωστόσο οι κοινωνικοί δεσμοί βασίζονται κυρίως στην αλληλοκατανόηση και λιγότερο στα γρήγορα συμπεράσματα. Και ναι, είναι τέχνη να ξεκλειδώνεις τον συνομιλητή σου βοηθώντας τον να μην διχάζεται. Να τον παροτρύνεις να μιλάει άμεσα και ειλικρινά. Βάλε την ενσυναίσθηση στην ζωή σου. Όσο περισσότερο κατανοείς τους γύρω σου, τόσο ο κόσμος μας γίνεται πιο ευγενικός, πιο ανθρώπινος.
Παράγοντες που διαμορφώνουν την ενσυναίσθηση
“Αν θέλεις να σου ακούσεις μία ορθολογιστική άποψη μίλα σε έναν άντρα, αν θέλεις να νιώσεις συναισθηματική ανακούφιση, μίλα σε μία γυναίκα.” Οι γυναίκες είναι γεννημένες να νοιάζονται για τα συναισθήματα των άλλων, όμως μεγάλο ρόλο στην ενσυναίσθηση που διαθέτει ένα άτομο, παίζει το οικογενειακό περιβάλλον που μεγάλωσε, οι μαθησιακές του εμπειρίες, αλλά και η κληρονομικότητα την οποία μπορεί να αναπτύξει. Τα παιδιά των ενσυναισθητικών γονέων είναι σε θέση να διαχειριστούν καλύτερα τα συναισθήματά τους, διαθέτουν συνεργατική ικανότητα και έχουν λιγότερο άγχος. Με λίγα λόγια, διαθέτουν συναισθηματική νοημοσύνη ή αλλιώς είναι συναισθηματικά ώριμοι και μπορούν να αντιληφθούν την μοναδικότητα κάθε στιγμής. Δικής τους ή των άλλων. Σε έναν βαθμό όλοι μπορούν να αποκτήσουν στοιχεία ενσυναίσθησης κάποια στιγμή στην ζωή τους, όταν πια νιώσουν ώριμοι και κατασταλαγμένοι.
Ταπεινότητα και ενσυναίσθηση
Για να νιώσεις έναν άλλον άνθρωπο δεν χρειάζεται να έχεις γνώσεις, αλλά χαρακτήρα! Σκέψου για παράδειγμα εκείνες τις γιαγιάδες που σε καθηλώνουν με την σοφά τους λόγια. Ακόμα κι αν σε γνωρίζουν ελάχιστα, αισθάνεσαι την αμεσότητα τους. Αυτές οι προσωπικότητες δεν γνωρίζουν πάντα περισσότερα από σένα, όμως αντιλαμβάνονται τις ανάγκες και τις αδυναμίες σου. Για να νιώθεις σε βάθος τα συναισθήματα κάποιου άλλου, χρειάζεται να τον σέβεσαι. Να νιώθεις πως η λύπη, ο θυμός, η απογοήτευση είναι μέρος της πραγματικότητας όλων μας και αυτό είναι φυσιολογικό. Αυτό είναι το κλειδί της ενσυναίσθησης. Η πλήρης αποδοχή της κατάστασης του άλλου, είναι αυτό που συνδέει συναισθηματικά τους ανθρώπους μεταξύ τους.
Μπαίνοντας με ασφάλεια στη θέση του άλλου
Αν θέλεις να συντονιστείς συναισθηματικά με κάποιον, πρέπει να κατανοήσεις την εμπειρία του. Πρώτα να λάβεις υπόψη σου τις σκέψεις και τα συναισθήματα του και έπειτα να τα βάλεις σε ισορροπία με τα δικά σου. Με αυτόν τον τρόπο διατηρείς την απαραίτητη απόσταση που σε καθιστά ασφαλή και αντικειμενική στην κρίση σου. Διαφορετικά η ενσυναίσθηση δεν έχει θετική αξία και μπορεί να σε παγιδεύσει. Η αναγνώριση της συναισθηματικής κατάστασης κάποιου άλλου, πρέπει να έχει την έννοια της βαθιάς και αμοιβαίας συναισθηματικής ανταλλαγής, παρά της ταύτισης που μπορεί να σε κάνει να χάσεις την αίσθηση σου. Είναι σημαντικό να γνωρίζεις καλά τον εαυτό σου και να διακρίνεις που αρχίζει και που τελειώνει η δική σου οπτική γωνία και που του άλλου. Η ενσυναίσθηση δεν απαιτεί θυσία, αλλά τον συγχρονισμό των συναισθηματικών αναγκών, δύο ανθρώπων.
Συναισθηματική αποστασιοποίηση
Ο Αριστοτέλης έχει πει την φράση πως, το να αντιλαμβάνεσαι είναι να υποφέρεις και η αλήθεια είναι πως αυτή η πεποίθηση έχει αρκετούς οπαδούς. Όπως υπάρχουν οι άνθρωποι που δεν αποφεύγουν την οικειότητα, αντίστοιχα υπάρχουν και εκείνοι που νιώθουν άβολα με τα λιγότερα ευχάριστα συναισθήματα. Τα θεωρούν βλαβερά και άσκοπα. Σε κάθε περίπτωση, σημάδια αδυναμίας. Ανησυχούν μήπως νιώσουν τον πόνο τους και απορροφήσουν την θλίψη τους και τα αποφεύγουν.
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής ενισχύει την αποστασιοποίηση. Οι άνθρωποι συναντιούνται περισσότερο σε διαδικτυακούς χώρους όπου δεν μπορούμε να δουν την αγωνία ή την χαρά στα πρόσωπα των ανθρώπων. Οι απρόσωπες επαφές δεν δημιουργούν εύφορο έδαφος για να αναπτυχθεί η ενσυναίσθηση. Θα λέγαμε πως οι άνθρωποι πλέον ξεχνούν να αισθάνονται και μοιραία οδηγούνται στο να κάνουν περισσότερες ανώφελες σκέψεις.
Αναγνώρισε τους ανθρώπους της ενσυναίσθησης
– Είναι εκείνοι που θα σου αφιερώνουν περισσότερο χρόνο, εστιάζοντας την προσοχή τους σε εσένα.
– Δεν είναι επικριτικοί μαζί σου και αυτό σε βοηθάει να εκφράζεσαι ελεύθερα και διαφορετικά.
–Δεν κολλάνε στις λεπτομέρειες, ούτε είναι προκατειλημμένοι. Έτσι μπορούν να συνθέτουν τα γεγονότα με τα συναισθήματα.
-Συχνά θα τους δεις να σε κοιτάζουν στα μάτια και να σε ρωτούν “τι νιώθεις;” Με αυτόν τον τρόπο εξερευνούν τα συναισθήματα σου, γιατί απλά δεν τα φοβούνται.
-Δεν θα σε πληγώσουν λέγοντας σου την σκληρή αλήθεια. Ο τρόπος που επικοινωνούν βασίζεται σε έναν συνδυασμό εμπειρίας, αντικειμενικότητας και καλοσύνης.
-Στην προσπάθεια να δημιουργήσουν μία ζεστή και στενή επαφή μαζί σου, μοιράζονται δικές τους προσωπικές ιστορίες, πόνου, λύπης και χαράς .
Η έλλειψη ενσυναίσθησης στην ζωή μας δημιουργεί αποξένωση, στιγμές φόβου, θυμού και σκληρότητας. Ευτυχώς όμως είναι μία βαθιά ριζωμένη τάση ζωής, που όσο περισσότερο την εξασκούμε τόσο εκείνη αναπτύσσεται.
Κεντρική φωτογραφία Anastasia Shuraeva / Pexels.
Κείμενο της συμβούλου Επίτευξης Στόχων, Certified Personal Life Coach, Σταυρούλας Χριστοπούλου
flyforyou.gr , [email protected]
