Πέρασε κιόλας ένας χρόνος εγκλεισμού και οι αντοχές όλων έχουν αρχίσει να φθίνουν. Αυτό που λείπει στους περισσότερους είναι να απολαύσουν και πάλι την ζωή, κάνοντας μερικά από τα πράγματα που αγαπάνε. Όσο αναβάλλεται η χαρά, τόσο τείνει να αυξάνεται η παραμονή σε μία ρουτίνα που δεν δίνει αρκετό κίνητρο για δραστηριότητες. Και αυτό επιδεινώνει την κακή διάθεση.
Πολλά θλιμμένα πρόσωπα περνάνε από μπροστά σου αυτόν τον καιρό. Είναι άνθρωποι που με λύπη βλέπουν πως δεν μπορούν να έχουν κανέναν έλεγχο στην ζωή τους. Μπορεί να μην το ξέρουν, όμως η θλίψη τους είναι φυσιολογική και λειτουργεί σαν μία καταιγίδα που έχει έρθει να καθαρίσει το τοπίο της ζωής τους… και έπειτα να φύγει. Τουλάχιστον μετά από αυτή την περιπέτεια, θα γνωρίζουν τι είναι εκείνο τους κάνει χαρούμενους. Η ζωή είναι γεμάτη σκαμπανεβάσματα. Περιλαμβάνει περιόδους κόπωσης, πιεσμένης διάθεσης και αόριστων φόβων που η ταυτότητα σου απαιτεί να επαναπροσδιοριστεί. Μπορεί κάποιες στιγμές όλα να σου μοιάζουν αβέβαια και μάταια, αλλά ο ήλιος βγαίνει ξανά και φωτίζει την ζωή σου. Τελικά αυτό που μένει είναι μία άχαρη ανάμνηση. Και εσύ που βγαίνεις πιο δυνατή μέσα από αυτή.
Κακή διάθεση, θλίψη η κατάθλιψη;
Κάποιες φορές όμως, η κακή διάθεση έρχεται για να μείνει γιατί οι αιτίες είναι πιο πολύπλοκες και ισχυρές. Και τότε πέρα από το πόσο καλά μπορεί να αντιμετωπίσει κάθε άτομο την μόνιμη θλίψη που έρχεται και αλλάζει την ζωή του, παίζουν ρόλο και οι υποστηρικτικές, στενές σχέσεις που θα βοηθήσουν να αντιμετωπίσει την απειλητική ομίχλη του μυαλού.
” Η θλίψη είναι συναισθηματική, ενώ η κατάθλιψη είναι ψυχική και σωματική. Συχνά η θλίψη έχει συγκεκριμένη αιτία και διαρκεί για μερικές εβδομάδες. Η αιτία της κατάθλιψης μπορεί να είναι παράλογη και να διαρκεί είτε για μερικούς μήνες, είτε για χρόνια.”
Το “ποτέ” και το “πάντα” ενός καταθλιπτικού
Εάν βρίσκεσαι κοντά σε κάποιον που αρνείται να υπάρχει, να ξέρεις πως η πραγματικότητα ενός ανθρώπου με κατάθλιψη είναι παραμορφωμένη. Συχνά θα ακούς να βγαίνουν από τα χείλη του πεσιμιστικές εκφράσεις που θα σε απογοητεύουν. Και είναι κατανοητό, αν σκεφτεί κανείς πως δεν γνωρίζει πότε θα απαλλαχθεί από το βαρύ πέπλο απελπισίας που του καλύπτει τα μάτια και την ψυχή.
Ένας άνθρωπος με κατάθλιψη μοιάζει με κάποιον που κείτεται μουδιασμένος μέσα σε παγωμένη θάλασσα. Συχνά χάνει την ελπίδα του. Αυτές τις στιγμές θα προσπαθήσει να σε αποτρέψει να βρίσκεσαι στο πλάι του και θα απομονωθεί. Στην πραγματικότητα δεν το θέλει. Έχει μεγάλη ανάγκη να μιλήσει σε κάποιον που μπορεί να τον ακούει χωρίς να τον κρίνει. Να τον εμπιστευτεί χωρίς να ανησυχεί μήπως απογοητευτεί. Αν είσαι ένας άνθρωπος που τον ευχαριστεί να φροντίζει τα αγαπημένα του πρόσωπα, τα ψυχικά τους αδιέξοδα δεν θα σε αποτρέψουν να συνεχίσεις να προσφέρεις αγάπη. Σκέψου πως ο τοίχος που υψώνεται ανάμεσα σε σένα και τον άνθρωπο που έχει το πρόβλημα, μπορεί να εξαφανιστεί, αν συνεχίσεις να εκφράζεις συμπόνοια, κατανόηση και αποδοχή.
Γεια σου σκοτάδι, παλιέ μου φίλε
Είναι δύσκολο να καταλάβεις από που ξεκινούν και που καταλήγουν τα ζοφερά συναισθήματα της ματαιότητας και της απελπισίας. Ο ψυχικός πόνος σε αντίθεση με τον σωματικό, είναι δύσκολο να φανεί. Συνήθως αποσιωπάται και δεν γίνεται αποδεκτός από το άτομο που τον βιώνει, με αποτέλεσμα το φορτίο του να μεγαλώνει και να γίνεται βαρύτερο. Η κατάθλιψη εμφανίζεται με πολλούς τρόπους αλλά μόνο το 10% των ανθρώπων έχουν σοβαρά και έντονα συμπτώματα, όπως το να μην μπορούν να σηκωθούν από το κρεβάτι, να κάνουν αυτοκτονικές σκέψεις ή να κλαίνε όλη μέρα και να μην θέλουν να επικοινωνήσουν με κανέναν.
Οι υπόλοιποι είτε μετά από κάποιο δυσάρεστο και σοκαριστικό συμβάν, είτε χωρίς κάποια εμφανή αιτία, αντιμετωπίζουν δυσκολία να ζήσουν μία ικανοποιητική ζωή. Η καθαρότητα της σκέψης και η ευεξία τους είναι τα πρώτα που βάλλονται. Το μυαλό αναπαράγει αρνητικές σκέψεις. Οι δραστηριότητες μειώνονται σε κάποιες περιπτώσεις δραματικά καθώς οι ίδιοι χρειάζονται πολύ χρόνο για να ολοκληρώσουν τις εργασίες τους. Ακόμα και ασχολίες της καθημερινής τους υγιεινής και φροντίδας παραλείπονται, λόγω αδυναμίας και δυσκολίας να συγκεντρωθούν.
Συχνά μοιάζουν αβοήθητοι, ανήσυχοι και ευερέθιστοι, ενώ ταλαιπωρούνται και από διαταραχές ύπνου και όρεξης. Παρόλα τα συμπτώματα, τα άτομα με κατάθλιψη μπορούν να φανούν φυσιολογικά σε κάποιον που δεν περνάει αρκετό χρόνο μαζί τους. Το εύθυμο προσωπείο τους, παλεύει να κρύψει τον εσωτερικό του βασανισμό.
“Είμαι εδώ για σένα”
Υπάρχουν πολλοί στον κόσμο που παλεύουν με την κατάθλιψη. Και είναι τώρα σε αυτή την θέση γιατί είτε οι ίδιοι, είτε το οικογενειακό περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσαν, έδωσε μεγαλύτερη βαρύτητα στις ατέλειες τους. Επιπλέον είναι και τα γονίδια τους που τους ώθησαν σε αυτή την ασθένεια. Αυτό που χρειάζονται περισσότερο είναι να νιώσουν πως αγαπιούνται άνευ όρων.
Τα παιδιά συνηθίζουν να αρρωσταίνουν για να μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον και την φροντίδα των γονιών τους. Θέλουν να νιώσουν αγαπητά σε στιγμές αδυναμίας. Ως ενήλικες επιζητούν το ίδιο, είτε με υπερβολή λόγω ασθένειας, είτε για να κάνουν ένα διάλειμμα από τα βάρη της ζωής. Κάνε τον άνθρωπο σου να νιώσει αξιαγάπητος. Θύμισε του όλα όσα έχει καταφέρει ως τώρα. Μην ξεχνάς να τον επιβραβεύεις κάθε φορά που βλέπει την θετική πλευρά της ζωής. Άκουσε τον προσεκτικά, για να νιώθει σημαντικός. Με αυτόν τον τρόπο τον βοηθάς να νιώθει ασφαλής. Χρησιμοποίησε απλές φράσεις που δηλώνουν ενδιαφέρον όπως:
- “Να έρθω να σου κρατήσω συντροφιά;”
- “Να σε πάρω μία αγκαλιά;”
- “Τι μπορώ να κάνω για σένα;”
Λίγα λόγια για σένα που θέλεις να βοηθήσεις
Πριν αποφασίσεις να βοηθήσεις κάποιον με σοβαρό πρόβλημα και αβέβαιη λύση, κάνε δύο βασικές ερωτήσεις στον εαυτό σου.
- “Μήπως δημιουργείς σχέσεις αλληλεξάρτησης;”
- “Στα αλήθεια ενδιαφέρεσαι για αυτόν ή για το πρόβλημα του;”
Χρειάζεται να διακρίνεις το πραγματικό νοιάξιμο από το εξαρτητικό. Ένας άνθρωπος με πρόβλημα θα έχει συχνά την ανάγκη σου, αλλά σκέψου ότι ίσως αυτό να είναι το μέσο για να νιώθεις εσύ ασφαλείς. Κάθε σχέση για να δημιουργηθεί και να συντηρηθεί, βασίζεται σε έναν κοινό σκοπό, αλλά πέρα από αυτόν εξακολουθείς να είσαι μία ξεχωριστή προσωπικότητα με τα δικά τις χαρακτηριστικά και τις δικές τις ανάγκες. Μόνο ένας άνθρωπος που διαχειρίζεται σωστά τις ισορροπίες μπορεί να βοηθήσει κάποιον που έχει χάσει τις δικές του. Διαφορετικά ο συνδυασμός υπερ-προσφοράς και υπέρ ανάγκης μπορεί να εξελιχτεί σε αλληλοεξαρτώμενη φυλακή.
Τα “ναι” και τα “όχι” της κατάθλιψης
Οι άνθρωποι δεν ξέρουν πως να αντιδράσουν όταν ακούνε λέξεις όπως “ψυχική ασθένεια”. Φοβούνται πως μπορεί να κάνουν ή να πουν κάτι λάθος και να επηρεάσουν περισσότερο την ευαίσθητη ψυχολογία των ανθρώπων τους. Το μόνο που χρειάζεται να θυμούνται είναι πως η κατάθλιψη είναι ιάσιμη, αλλά χρειάζεται χρόνο.
– Αν θέλεις πραγματικά να βοηθήσεις, μην ταυτίζεις τον άνθρωπο σου με την ασθένεια του. Πολλές φορές μιλάει το πρόβλημα του και όχι αυτός. Αυτές τις στιγμές μην ξεχνάς πιο είναι το πραγματικό του πρόσωπο.
– Είμαι υποστηρικτικός, δεν σημαίνει γίνομαι πιεστικός. Για παράδειγμα, άφησε τον να αποφασίσει πότε θα ξεκινήσει θεραπεία.
– Την ώρα της κρίσης εκδήλωσης του προβλήματος, απέφυγε τις αναλύσεις και τις υποδείξεις.
– Μην συγκρίνεις την δική σου ζωή με την δική του ή με άλλες. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική.
– Απόσπασε του την προσοχή με πράγματα που τον διασκεδάζουν, όμως μην τον πιέζεις να έχει πολλές κοινωνικές δραστηριότητες. Οι άνθρωποι με κατάθλιψη νιώθουν ντροπή και προσπαθούν να αποφύγουν τον στιγματισμό.
– Το φως της ημέρας είναι ένα φυσικό φάρμακο με μεγάλη αξία. Οι βόλτες στον ήλιο, βοηθούν στην βελτίωση της διάθεσης και της ενέργειας, γιατί ο εγκέφαλος παράγει περισσότερη σεροτονίνη. Την ορμόνη της χαράς.
– Ο άνθρωπος σου βιώνει ένα συναισθηματικό χάος. Η εφαρμογή ενός σταθερού καθημερινού προγράμματος, είτε με την παρουσία σου, είτε όχι, θα τον βοηθούσε να μην το νιώθει τόσο βασανιστικό.
– Μην παραμελείς τον εαυτό σου. Βάλε όρια στο πόσο είσαι σε θέση να παρέχεις βοήθεια. Τα όρια βοηθούν και τους δύο. Και θυμήσου πως κανένα “δεκανίκι” δεν κατάφερε να μακροημερεύσει.
Photo via Pexels
Κείμενο της συμβούλου Επίτευξης Στόχων, Certified Personal Life Coach, Σταυρούλας Χριστοπούλου
flyforyou.gr , [email protected]
