Συμπληρώνοντας 40 χρόνια δημιουργικής πορείας, οι Βραζιλιάνοι designers Campana Brothers, αντλούν ερεθίσματα από τους δρόμους του Σάο Πάολο, που είναι ένα είδος εργαστηρίου για αυτούς. Όποτε χρειάζονται ιδέες στρέφονται στο χάος και την ομορφιά της πόλης στην οποία ζουν. Από το 1984, το πιο επιδραστικό σχεδιαστικό δίδυµο στο σύγχρονο ντιζάιν, που ποτέ δεν παύει να µας υπενθυµίζει την αγάπη που τρέφει στον µεγάλο Βραζιλιάνο αρχιτέκτονα Oscar Niemeyer, βρίσκεται στην πρώτη γραµµή της επικαιρότητας, ενώ το έργο τους χαρακτηρίζεται από τολµηρές πρακτικές, φέρει ποιητικά στοιχεία και συχνά προκαλεί προβληµατισµό ακόµα και για κοινωνικά θέµατα.
Τα “πράσινα περίπτερα” των Campana Brothers
Με τις πρακτικές και τις πρωτοβουλίες τους, oι Campana Brothers συνεχίζουν να βελτιώνουν τις ζωές ολόκληρων κοινοτήτων στις φαβέλες του Σάο Πάολο, µέσω του Ινστιτούτου Campana, όπου παρέχονται εκπαιδευτικά σεµινάρια σε γυναίκες και παιδιά και επίσης στηρίζουν τις µικρές οικογενειακές φάρµες της περιοχής.
Από το 2000 µέχρι σήµερα, χάρη σε εκείνους έχουν φυτευτεί σχεδόν 20.000 αυτόχθονα φυτά, ώστε να αποτραπεί η εξαφάνισή τους. Έχουν δηµιουργήσει καινοτόµα “πράσινα περίπτερα” στα οποία οι επισκέπτες έρχονται σε επικοινωνία µε τη φύση, την τέχνη, το σχέδιο και την αρχιτεκτονική. Ένα είδος περιβαλλοντικού σχολείου για την εκπαίδευση των ανθρώπων, ένα σχολείο για να διατηρηθούν οι χειρωνακτικές τεχνικές και παραδόσεις του τόπου τους.
Το σπουδαίο έργο των αδελφών Campana δεν περιορίζεται µόνο στον σχεδιασµό επίπλων και αντικειµένων, αλλά επιλεκτικά συνθέτουν και αρκετούς χώρους. Ακόµα και εκεί βέβαια να σταµατούσε η αστείρευτη δηµιουργικότητά τους και να µη διέθεταν παράλληλα όλο αυτό το κοινωνικό έργο, πάλι το αποτέλεσµα θα ήταν εξαιρετικά πλούσιο και από πολλές πλευρές τολµηρό. Αλλά οι δύο ανήσυχοι Βραζιλιάνοι αγκαλιάζουν µε τον δικό τους τρόπο το δικαίωµα σε µια ισότιµη κοινωνία και τις κινήσεις για έναν πλανήτη που θα επιβιώσει για µεγαλύτερο χρονικό διάστηµα. Το έργο του γραφείου τους ανέκαθεν υπογράµµιζε τη σηµασία του βιώσιµου σχεδιασµού από φυσική και ανθρώπινη άποψη.
Η επαναχρησιμοποίηση υλικών ως βασικό συστατικό δημιουργίας
Από την αρχή, οι Campana Brothers, χρησιµοποιήσαν παραδοσιακές τεχνικές χειροτεχνίας, κάτι που σήµαινε αυτόµατα παροχή εργασίας σε ανεξάρτητες και µικρές επιχειρήσεις της Βραζιλίας αλλά και άλλων χωρών. Η επαναχρησιµοποίηση υλικών ήταν πάντα ένα χαρακτηριστικό της δουλειάς τους κι αυτό πολύ πριν η ανακύκλωση αρχίσει να µας απασχολεί και πολύ πριν γίνει µόδα από διάφορους κατασκευαστές της εποχής µας.
Μέχρι και σήµερα, 40 χρόνια µετά, συνεχίζουν να εξελίσσονται, διασφαλίζοντας ότι οι πηγές των υλικών που χρησιµοποιούν είναι πιστοποιηµένες και κάνουν ό,τι καλύτερο µπορούν για να ελαχιστοποιήσουν ή να αποφύγουν εντελώς τα απόβλητα και τη ρύπανση. Όλοι αυτοί οι µηχανισµοί διασφαλίζουν ότι η επιχείρησή τους αλληλοτροφοδοτείται από πηγές που οι ίδιοι εφηύραν, δηµιουργώντας έναν υγιή κύκλο παραγωγής που κρατά τους ανθρώπους και το περιβάλλον στη θέση που πρέπει να έχουν µακροπρόθεσµα.
“Αναζητούμε την ομορφιά μέσα στο χάος του Σάο Πάολο”
Φέτος θα γιορταστούν πανηγυρικά τα 40 χρόνια των Campana Brothers, περισσότερο από τα 35 χρόνια της καριέρας τους, που γιορτάστηκαν το 2020, εν µέσω πανδηµίας, µε µια µεγάλη αναδροµική έκθεση στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Ρίο ντε Τζανέιρο. Το σχεδιαστικό δίδυµο ποτέ δεν επαναπαύεται. “Είµαστε αφηγητές. Κρατάµε σηµειώσεις, αποθηκεύουµε νοερές εικόνες πραγµάτων που βλέπουµε, στιγµιότυπα από όνειρα και εµπειρίες που µας επηρεάζουν και µέσα από αυτά δηµιουργούµε. Τα πρωτότυπα υλικά που επιλέγουµε στη συνέχεια για να ολοκληρώσουµε αυτές τις ιδέες προσθέτουν ένα ακόµη επίπεδο ενδιαφέροντος στις ιστορίες µας”, δηλώνουν από κοινού, συµπληρώνοντας ο ένας τον λόγο του άλλου σε µία από τις πιο πρόσφατες συνεντεύξεις τους.
Όταν η συζήτηση ήρθε στον σχεδιασµό του “Sofa Boa”, τον περιγράφουν ως έναν εντυπωσιακό καναπέ, καθώς αφηγείται ιστορίες, µιλάει για όνειρα, επιθυµίες και ερωτισµό. “Εµπνεόµαστε όταν παρακολουθούµε πώς ντύνονται τα τραβεστί και οι ιερόδουλες τη νύχτα, πώς διαµορφώνονται αυτοί οι άνθρωποι που ζουν στο περιθώριο. Μας αρέσει να πηγαίνουµε σε ένα µουσείο, αλλά συχνά τα µουσεία ασκούν λογοκρισία, ειδικά στη Βραζιλία τον τελευταίο καιρό, προσθέτοντας πολιτική χροιά στην κουβέντα µε τον συνοµιλητή τους”.
Είναι σίγουρα η ειρωνεία και το χιούµορ σταθερά στοιχεία της δουλειάς τους, αφού ταυτίζονται µε τις ταινίες του Almodovar, τις σκοτεινές διαθέσεις που ίσως µεν τα δύο αδέρφια δεν έχουν ποτέ ενστερνιστεί, αλλά όπως δηλώνουν “το να είσαι Βραζιλιάνος και να ζεις στο Σάο Πάολο σε καθιστά ένα υβριδικό ον που οφείλει να αναζητήσει την οµορφιά µέσα στο χάος αυτής της τεράστιας πόλης”.
Κεντρική φωτογραφία, Switch Modern.
Το κείμενο του Στέλιου Πενταρβάνη δημοσιεύεται στο MAISON & DECORATION Φθινόπωρο 2024.
