Τα συναισθήματα είναι μέρος της ανθρώπινης βιολογίας. Είναι χημικές ουσίες που βοηθούν την ρύθμιση του μυαλού και του σώματος. Ρέουν ασταμάτητα για αυτό σπάνια παραμένουν σταθερά, αφού αποτελούν την βάση της ανθρώπινης διάθεσης και εκφραστικότητας. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν πως υπάρχουν τουλάχιστον 27 διαφορετικά συναισθήματα που σχετίζονται μεταξύ τους και απεικονίζουν τον εσωτερικό μας κόσμο. Κάποια από τα πιο βασικά είναι το δέος, η λατρεία, το ενδιαφέρον, η συμπάθεια και η αμηχανία. Όλοι οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τα θεμελιώδη συναισθήματα για να εκφραστούν, είτε μέσω της φωνής, είτε με την έκφραση του προσώπου. Για αυτό δεν μπορούν να λείπουν από καμία δραστηριότητα. Υπάρχουν παντού, ακόμα και με την μορφή εικονιδίων, ενισχύοντας τα γραπτά μας μηνύματα με επιπλέον δείκτες συναισθήματος.
Είναι πραγματικά απαραίτητα
Τα συναισθήματα παίζουν καταλυτικό ρόλο στην ψυχική υγεία. Έχουν την δύναμη να μας απογειώσουν ή και να μας καθηλώσουν και για αυτό πρέπει να λαμβάνονται υπόψη. Πρωτίστως έχουν σπουδαιότητα γιατί είναι αυτά που μας βοηθούν να είμαστε καλά. Σε πολλές περιπτώσεις, είναι αυτά που μας ειδοποιούν πως κάτι δεν πάει καλά, κατά συνέπεια όταν καταπιέζονται κατά εξακολούθηση, είναι ικανά να αλλοιώσουν τον ψυχισμό μας. Ακούγοντας τα συναισθήματα μας, παίρνουμε μηνύματα που μας βοηθούν να λαμβάνουμε σωστές αποφάσεις. Καταλαβαίνουμε περισσότερα και μπορούμε να μετατρέψουμε ένα πρόβλημα σε πλεονέκτημα. Να προστατευτούμε από τα κακώς κείμενα του περιβάλλοντος μας και να οικοδομήσουμε καλές σχέσεις. Είναι σαν να έχουμε έναν σταθερό σύμβουλο που ταξινομεί την σκέψη και την ζωή μας. Το βασικότερο είναι πως δεν ζούμε με ακαμψία, χαρακτηριστικό που οδηγεί σε μία μονοκόμματη και βαρετή ζωή. Αντίθετα ανοίγουμε τα όρια του μυαλού και της καρδιάς μας.
Συναισθηματικά στερεότυπα
Όσο πιο κοντά στέκεται κανείς στα συναισθήματα του, τόσο περισσότερο αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα του. Πολλοί άνθρωποι κρύβουν τα συναισθήματα τους, θεωρώντας πως αν τα φανερώσουν θα φανούν ευάλωτοι. Ένας μηχανισμός άμυνας, με καλά αντανακλαστικά καθορίζει τι πρέπει να νιώθουν και πως να το εκφράζουν. Λίγοι είναι αυτοί που τολμούν να εκδηλωθούν αυθόρμητα χωρίς να φοβούνται ή να ντρέπονται. Οι περισσότεροι επιμένουν να ψάχνουν την ευτυχία μέσα από τα θετικά συναισθήματα, όμως η αληθινή χαρά βρίσκεται στην γαλήνη που βιώνει κάποιος με πλούσιες εσωτερικές και εξωτερικές εμπειρίες, που επικυρώνουν τον αληθινό εαυτό του. Η αποφυγή των συναισθημάτων δεν είναι καλή ιδέα γιατί δημιουργεί συγκρούσεις και αδιέξοδα. Όλα τα συναισθήματα είναι χρήσιμα, παρόλο που τα λιγότερα ενθαρρυντικά απορρίπτονται, προκειμένου να περιοριστεί κάθε αίσθηση πιθανής αδυναμίας.
Ωστόσο η ισορροπία επιτυγχάνεται όταν βιώνει κανείς και τα θετικά συναισθήματα αλλά και τα αρνητικά.
Μην καταπιέζεις τα συναισθήματα σου
Η αλήθεια είναι πως δεν διαθέτουν όλοι την γνωστή σε όλους συναισθηματική νοημοσύνη. Είτε δεν τους βοηθούν τα γονίδια τους, είτε έχουν την πεποίθηση πως αν χρησιμοποιούν περισσότερο την λογική, θα αισθάνονται πιο δυνατοί. Όμως καθαρός νους, δεν είναι αυτός που καταστέλλει κατά εξακολούθηση ότι μπαίνει εμπόδιο στην σκέψη του. Όταν τα συναισθήματα παραμελούνται, γίνονται αρνητικές σκέψεις για να τραβήξουν την προσοχή.
Καταπιέζοντας τα συναισθήματα σου μπορεί να μειώνεις την εξωτερίκευση τους, αλλά αυξάνεις την εσωτερίκευση τους και θέτεις σε κίνδυνο την υγεία σου και την ευμάρεια σου.
Ο έλεγχος των συναισθημάτων ως αμυντικός μηχανισμός, αποκαλύπτει ανθρώπους που:
-Δυσκολεύονται να είναι αντικειμενικοί και αποθαρρύνονται εύκολα.
-Δεν τους αρέσει ο εαυτό τους και συχνά προβάλλουν μία επιτηδευμένη συμπεριφορά.
-Έχουν επίμονη και καταπιεστική διάθεση απέναντι στον εαυτό τους και τους άλλους.
-Είναι προσηλωμένοι στις φιλοδοξίες τους, παρά στις επιθυμίες τους.
Ωστόσο θέλω να επισημάνω πως μεταξύ της αναγνώρισης των συναισθημάτων μας και της υποταγής σε αυτά, υπάρχει ένας δρόμος που πρέπει να διανύσουμε για να καταλάβουμε την διαφορά μεταξύ υπερβολής και αδυναμίας. Με άλλα λόγια, o άνθρωπος που παραδίδεται άσκοπα στο συναίσθημα του χωρίς να συνεργάζεται καθόλου με την λογική του, καταλήγει να νιώθει σύγχυση. Και τα συναισθήματα, χρειάζονται μέτρο για να μπορούμε να τα απολαμβάνουμε!
Παρατήρησε τι νιώθεις
Αλήθεια, πως αισθάνεσαι τώρα; Μία ερώτηση που μοιάζει απλή αν αγκαλιάσεις όλα σου τα συναισθήματα και δύσκολη αν είσαι διστακτική. Επέτρεψε στον εαυτό σου να προσεγγίσει με τρυφερότητα αυτό που κρύβεται μέσα του και αποκωδικοποίησε το μήνυμα που σου στέλνει.
Απλά σκέψου:
–Πως νιώθω τώρα;
-Γιατί νιώθω έτσι;
-Τι μπορώ να κάνω για να νιώσω καλύτερα;
-Τι μου προκάλεσε αυτό το θετικό συναίσθημα;
Ο στόχος σου είναι να χρησιμοποιήσεις την λογική σου, χωρίς να πνίξεις το συναίσθημα σου. Έτσι θα αφήσεις την καρδιά σου να εκφραστεί και την σκέψη σου να ξεκαθαρίσει.
Τα οφέλη της συναισθηματικής αυτογνωσίας
1. Βοηθά να κοπούν οι κακές συνήθειες, που αποκτάει κανείς όταν ζει ασυνείδητα.
2. Μαθαίνεις την έννοια της προσαρμοστικότητας, αποτέλεσμα ενός ώριμου χαρακτήρα.
3. Καθώς η ζωή μεταβάλλεται ευχάριστα, η πολυπλοκότητα της γίνεται πιο διαχειρίσιμη.
4. Παύουν οι δικαιολογίες και η επιπολαιότητα. Αισθάνεσαι τις ανάγκες σου και βλέπεις τα πράγματα με προοπτική.
5. Μειώνονται οι πολλές και επαναλαμβανόμενες σκέψεις, αυτές που έχουν όσοι προσπαθούν να εκλογικεύουν τα συναισθήματα τους.
6. Αυξάνονται τα επίπεδα εμπιστοσύνης και αποκτάς πιο δίκαιη και αμερόληπτη συμπεριφορά.
7. Τέλος ανακαλύπτεις το βάθος σου και στηρίζεις την ζωή σου σε γερά θεμέλια.
Οι συναισθηματικοί άνθρωποι μοιράζονται… ποιότητα με τους άλλους.
Φωτογραφία: Daria Nekipelova
Κείμενο της συμβούλου Επίτευξης Στόχων, Certified Personal Life Coach, Σταυρούλας Χριστοπούλου.
