Aν δεν έχεις επισκεφτεί ήδη την έκθεση “The Self Behind the Window” που παρουσιάζει ο Δημήτρης Πολυχρονιάδης στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Ιλεάνα Τούντα αξίζει να βιαστείς γιατί ολοκληρώνεται στις 25 Ιανουαρίου. Η μινιμαλιστική σχέση των κατασκευών με τον χώρο, η δημιουργία ενός σκηνοθετημένου περιβάλλοντος, η χρήση του κειμένου που βρίσκει εφαρμογή στην pop art και την εννοιολογική τέχνη, έχουν τις ρίζες τους στο αρχιτεκτονικό και κυρίως στο σκηνογραφικό υπόβαθρο του Δημήτρη Πολυχρονιάδη.


Ένας ορθολογικός κόσμος, ένα μετρήσιμο θέαμα
Η γκαλερί είναι γεμάτη από “παράθυρα” πίσω από τα οποία βρίσκεται απομονωμένος ο εκάστοτε παρατηρητής. Αυτά λειτουργούν ως μεταφορά για την οργανωμένη όραση που εφηύρε ο ίδιος ο άνθρωπος και μέσω αυτής κατέκτησε μια σειρά τεχνικών και επιστημονικών επιτευγμάτων, με σκοπό να κατανοήσει καλύτερα τον εαυτό του και όλα όσα τον περιβάλλουν. Με εκκίνηση την γραμμική προοπτική, που μελέτησε τον κόσμο βάσει της απόστασης από τον θεατή, δόθηκε η έμφαση σε αυτήν ακριβώς τη θέαση και όχι στο βίωμα. Το “παράθυρο”, είναι το πλαίσιο ενός εξαιρετικά οργανωμένου, ορθολογικού κόσμου, τον οποίο ορίζουν ασφυκτικές δομές, διανοητικές ή πραγματικές, και τον καθιστούν τελικά ένα θέαμα προς μέτρηση, χαρτογράφηση, κωδικοποίηση και κατανάλωση.

“Η επιλογή να επιμεληθώ την πρόσφατη ατομική έκθεση του Δημήτρη Πολυχρονιάδη με τίτλο “The Self Behind the Window”, εμπίπτει στην πάντα παρούσα επιθυμία μου να παρουσιάσω στην εικαστική σκηνή καλλιτέχνες που, μέσα από συγκεκριμένα στοιχεία που τους χαρακτηρίζουν, εκφράζουν βαθύ σεβασμό προς την τέχνη και συνεισφέρουν στην εξέλιξή της. Αναφέρομαι στο γεγονός ότι στο έργο τους συνδυάζουν την ειλικρινή πρόθεση να μοιραστούν με το κοινό τους πιο προσωπικούς τους προβληματισμούς με ένα άρτια συγχρόνως εκτελεσμένο εικαστικό έργο.
Ο Δημήτρης Πολυχρονιάδης σε όλη την εικαστική του παρουσία ανασύρει εμπειρίες, πρακτικές και συναισθήματα από την μέχρι τώρα πορεία του σε μια -ευρύτερη των εικαστικών- γκάμα ενασχολήσεων και ενδιαφερόντων. Από την δική μου οπτική η προσέγγιση αυτή εκφράζει την σύγχρονη πραγματικότητα και το μέλλον όχι μόνο της τέχνης, αλλά και της ζωής όλων μας γενικότερα” αναφέρει η Γαληνή Λαζάνη σχετικά με την επιμελητική πρακτική της στην έκθεση του Δημήτρη Πολυχρονιάδη αλλά και γενικώς τη στάση της στη Τέχνη.


Άνθρωπος & Τεχνολογία
Στο βιβλίο του αμερικανού ψυχολόγου Robert Romanyshyn “Technology as Symptom and Dream”, ο Δημήτρης Πολυχρονιάδης βρίσκει την αποτύπωση των προσωπικών του προβληματισμών σε ό,τι αφορά τη σχέση του ανθρώπου με την τεχνολογία, μια σχέση που δίχως άλλο μας απασχολεί όλους στο κομβικό σημείο που βρίσκεται σήμερα. Χωρίς κανείς από τους δύο να δαιμονοποιεί τις τεχνολογικές ανακαλύψεις -που σύμφωνα με τον Romanyshyn είναι ταυτόχρονα σύμπτωμα και όνειρο, σύμπτωμα των ασυνείδητων επιθυμιών και φόβων μας και συγχρόνως το όνειρο ενός καλύτερου κόσμου, μέσα στον οποίο οι βαθύτερες επιθυμίες μας μπορούν να εκπληρωθούν- αναρωτιούνται για το αν εντέλει η αποστασιοποιημένη ματιά του σύγχρονου ανθρώπου τον καθιστά κυρίως έναν παρατηρητή που έχει εγκαταλείψει τη βιωματική του σχέση με τον κόσμο.

Υπερκατασκευές παρατήρησης
Έχοντας κατά νου όλα αυτά και ενώ περιδιαβαίνουμε την γκαλερί μπορούμε να κατανοήσουμε καλύτερα τους τρεις νοηματικούς πυλώνες πάνω στους οποίους έχτισε ο Δημήτρης Πολυχρονιάδης το σώμα αυτής της εικαστικής δουλειάς. Το “φόντο” πάνω στο οποίο παρουσιάζονται όλα είναι φωτογραφίες από το ψηφιακό αρχείο της NASA και συγκεκριμένα από επανδρωμένες αποστολές σε τροχιά γύρω από τη Γη και τη Σελήνη, που όμως στο απαίδευτο μάτι μοιάζουν ακατανόητες ή κατεστραμμένες. Οι φωτογραφίες αυτές αποτελούν τον προορισμό, δηλαδή τον κόσμο στην ολότητά του.

Το δεύτερο στοιχείο αποτελεί ένα τρισδιάστατα εκτυπωμένο χωροδικτύωμα, δηλαδή ένας δομικός φορέας των σύγχρονων υπερ-κατασκευών που, συμβολίζοντας το όχημα της παρατήρησης, κατακερματίζει για τον θεατή τις εικόνες του διαστήματος. Το τρίτο στοιχείο είναι ο εαυτός-πλοηγός. Είναι και το μοναδικό βιωματικό στοιχείο των έργων, καθώς αποτελείται από στίχους μουσικών κομματιών που φέρουν για τον καλλιτέχνη μια συναισθηματική φόρτιση αντίστοιχη των προβληματισμών του, μια φόρτιση γεμάτη αμφιβολία και ανασφάλεια.
Φεύγοντας θα αναλογιστείς, και αυτό είναι το ζητούμενο, πως στο πεδίο της γραμμικής προοπτικής κοιτάζεις, νοητά, τον κόσμο μέσα από ένα παράθυρο. Αυτό το παράθυρο έχει γίνει μια συνήθεια του νου και εντός του έχουμε διαμορφώσει έναν εαυτό που έχει μάθει να επιτηρεί τον κόσμο. Πίσω από το παράθυρο έχουμε γίνει απόμακροι και αποστασιοποιημένοι. Έχουμε διαμορφώσει έναν εαυτό διαχωρισμένο και απομονωμένο από τον κόσμο, έχουμε γίνει ουδέτεροι παρατηρητές που καταγράφουν τα συμβάντα του κόσμου.
Η έκθεση “The Self Behind the Window” που παρουσιάζει ο Δημήτρης Πολυχρονιάδης στην γκαλερί Ιλεάνα Τούντα διαρκεί έως 25.01.2025
Κείμενο, Μίνα Καραγιάννη Μουσειολόγος – Επιμελήτρια / @museum.ephemera