Ο Οργανισμός Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ παρουσιάζει την έκθεση “space of togetherness” στον χώρο της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου/Σχολείον της Αθήνας-Ειρήνη Παππά. Αυτή η νέα έκθεση, που επιμελείται η Ελίνα Κουντούρη, είναι μια ευκαιρία να δούμε ότι η Τέχνη προσπαθεί με τον όμορφο και συχνά γαλήνιο τρόπο που προσεγγίζει τις καταστάσεις να απαλύνει τον ανθρώπινο πόνο του χωρισμού, του αποκλεισμού και των καταστροφών. Αναδεικνύει τις ιστορίες που γράφονται εκεί όπου διασταυρώνονται οι φυλές, οι πολιτικές και τα δικαιώματα ατόμων και κοινοτήτων.
Αυτό το εντυπωσιακό κτίριο είναι ένα από τα ελάχιστα που έχουν απομείνει για να θυμίζουν ότι ο δρόμος ήταν κάποτε ένας εργοστασιακός άξονας που ένωνε την Αθήνα με το λιμάνι του Πειραιά και έμοιαζε με ένα ρεύμα ανθρώπων και εμπορευμάτων. Επιλέχθηκε γιατί ως Σχολή έχει σημαντικό ρόλο στην πολιτιστική ζωή της πόλης καθώς λειτουργεί ως κύτταρο καλλιτεχνικών πρακτικών και αποτελεί ένα ζωντανό χώρο όπου συνυπάρχουν σπουδαστές και ερμηνευτές με διαφορετική καταγωγή, κοινωνικό και πολιτισμικό υπόβαθρο, όπως και οι εργαζόμενοι στα εργοστάσια της περιοχής. Όπως και στο Καπνεργοστάσιο της Λένορμαν με την μεγάλη έκθεση “dream on” έτσι και σε αυτό τον χώρο ο Οργανισμός Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ πραγματοποίησε κατασκευαστικές εργασίες υποδομής, σύμφωνα με την αρχή του να δημιουργεί και να δωρίζει υποδομές όπου πραγματοποιεί εκθέσεις και να ανοίγει στο κοινό απροσδόκητους χώρους πολιτιστικής σημασίας.
Οι έννοιες της γνώσης και της εξουσίας σήμερα
“Η έκθεση “space of togetherness” διερευνά πώς οι καλλιτέχνες και οι διακριτές φωνές τους στον παρόντα χρόνο αμφισβητούν και επανεξετάζουν τον τρόπο με τον οποίο εξιστορούνται οι ιστορίες του παρελθόντος. Τα έργα τους μας προτρέπουν να συνυπάρξουμε σε έναν κοινό τόπο, όπου αναλογιζόμαστε τις αδικίες της εποχής μας και μεριμνούμε για ένα πιο δίκαιο μέλλον. Η πολιτιστική αλληλεπίδραση και ποικιλομορφία μας δίνουν μια κατανόηση για το πώς θα μοιάζει το μέλλον σε έναν κόσμο που διαμορφώνεται από αυτές τις διαδρομές” αναφέρει η επιμελήτρια σχετικά με την έκθεση.
Είκοσι καλλιτέχνες και συλλογικότητες, που έχουν βιώσει την μετανάστευση, από 13 χώρες, συμμετέχουν στην έκθεση παρουσιάζοντας διαφορετικές καλλιτεχνικές πρακτικές με πρόσφατα και παλαιότερα έργα. Igshaan Adams, Taysir Batniji, Enri Canaj, Døcumatism, Mona Hatoum, patricia kaersenhout, Bouchra Khalili, Μενέλαος Καραμαγγιώλης, Grada Kilomba, Tarik Kiswanson, Sophie Kovel, Καλλιόπη Λεμού, Μαρία Λοϊζίδου, Malgorzata Mirga-Tas, Στέλλα Νάστου, Κώστας Ρουσσάκης, Γεωργία Σαγρή, Αντρέα Τζούροβιτς, VASKOS, και Μαριάννα Χριστοφίδου.
“Ο κήπος είναι η ζωή μου. Ό,τι μου άρεσε, το ψύτεψα για να το δω να μεγαλώνει”
Μία από τις εικαστικούς, η οποία γνωρίζει από κοντά τι είναι μετατόπιση συναισθηματικού κεφαλαίου μετά από διωγμό, η Μαρία Λοϊζίδου, που γεννήθηκε στη Λεμεσό και ζει και εργάζεται στην Λευκωσία μίλησε στο BEAUTÉ για το έργο της με τίτλο “Ο Kήπος της Όλγας, Λεμεσός – Αθήνα, 2024”. Πρόκειται για ένα έργο που είναι ανάθεση του οργανισμού ΝΕΟΝ μέσω του οποίου παρατείνει τη ζωή προσωπικών φυτών της οικογένειας της και δημιουργεί έναν “μεταναστευτικό” Κήπο με 42 φυτά που ταξίδεψαν από τη Λεμεσό στην Αθήνα και τα οποία θα παραμείνουν στο χώρο και μετά από την ολοκήρωση της έκθεσης.
“Ο Kήπος της Όλγας, Λεμεσός – Αθήνα, 2024″ επιχειρεί να υποστηρίξει κυρίως τη σημασία των κοινών και του δημόσιου χώρου. Συγχρόνως προτείνεται ως ένα εργαλείο αντίστασης τόσο απέναντι στις εξουσιαστικές πρακτικές όσο και στις δυσκολίες της καθημερινότητας. Είναι ο τόπος που μας επιτρέπει να κατανοήσουμε που βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή.Είναι μια ήπια κραυγή στην διεκδίκηση της σχέσης μας με τη φύση. Είχε καταλυτική σημασία για μένα η συλλογική μεταφορά των φυτών στο τόπο που τα αναζήτησε, που τα προσκάλεσε να συνυπάρξουν με την ενέργεια των σπουδαστών/ σπουδαστριών και όλων όσων τα επισκέπτονται στο χώρο της δραματικής σχολής, Ειρήνη Παπά, στο σχολείο της Αθήνας.
Η συμμετοχή του Kήπου στην έκθεση “space of togetherness” συντείνει πιστεύω στον εκδημοκρατισμό της τέχνης και της επιδίωξης η σύγχρονη τέχνη να γίνει κατανοητή από όλους. Η πρόταση συνεργασίας από την επιμελήτρια της έκθεσης Ελίνα Κουντούρη, με το Papillon Project και τον Αχιλλέα Χαρίσκο “που δίνει μια δεύτερη ευκαιρία στα φυτά”, ήταν σαν ένα δώρο. Ένα διαφορετικό μέλλον” ανέφερε η Μαρία Λοϊζίδου. Όταν βρισκόμαστε στο Kήπο της Όλγας με όλα τα φυτά που καλλιέργησε με πολλή αγάπη και αφοσίωση, μας βοηθάει να είμαστε ήρεμοι και να νιώθουμε μέρος του κόσμου.
Ένας μεγάλος λόφος από το αλάτι της γης
Πρόκειται για μια έκθεση πολιτική με το “π” μικρό. Επιδιώκει να διερευνήσει πώς υφαίνονται στην καθημερινή μας ζωή προκαθορισμένες ιδέες για τον ρατσισμό, την κοινωνική κινητικότητα, τα δικαιώματα των μεταναστών και πώς ενυπάρχει η αίσθηση του ανήκειν, η συνύπαρξη, μέσα από τη διαφορετικότητα της τάξης, της φυλής, του φύλου. Έννοιες δύσκολες και συναισθήματα συχνά απαγορευμένα, όμως απασχολούν τους ανθρώπους περισσότερο από κάθε άλλη χρονική περίοδο. Στη διάρκεια της έκθεσης, στο χώρο της Δραματικής Σχολής, ο ΝΕΟΝ προσκαλεί διαφορετικούς οργανισμούς σε ένα παράλληλο πολύπλευρο πρόγραμμα δράσεων, ανοιχτό στο κοινό, που θα περιλαμβάνει ομιλίες και συζητήσεις, ξεναγήσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά και οικογένειες, συναυλίες, αναγνώσεις και περφόρμανς. Θα συμμετέχουν μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί, κοινότητες, καλλιτέχνες, ακαδημαϊκοί, εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών και φορείς χάραξης πολιτικής.
Μέσω των έργων, που ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι είδαμε έναν μεγάλο λόφο από αλάτι που δεσπόζει του χώρου, υφασμάτινα κολάζ, γλυπτά, χειροποίητα υφαντά, φωτογραφίες, χαλιά, φιλμ, μουσική, ποιήματα γραμμένα σε 90 ξύλινα σκαμπό και άλλα. Μέσω των ζωντανών συζητήσεων και δράσεων σκοπός είναι να αναδειχθούν ορισμένα από τα πιο πιεστικά ερωτήματα που αντιμετωπίζει η Ευρώπη και ο κόσμος σήμερα. Η ασφάλεια, οι πόλεμοι, η κλιματική αλλαγή, η κοινωνικοπολιτική κατάσταση αλλά και, το δημογραφικό και το οικονομικό καθεστώς ωθούν προς τη μετακίνηση ανθρώπων, πολιτισμών και ιδεών και διαμορφώνουν τον κόσμο μας ως ένα χώρο συνεχούς ροής μέσω της αλληλεπίδρασης και της ποικιλομορφίας των πολιτισμών.
Η έκθεση “Space of togetherness” διαρκεί έως 20.10.2024.
Φωτογραφίες, Ναταλία Τσουκαλά.
Κείμενο, Μίνα Καραγιάννη Μουσειολόγος – Επιμελήτρια /@museum.ephemera
