Είναι συνηθισμένο να αυτο-προσδιορίζεται κανείς μέσω της έγκρισης ή της απόρριψης που εισπράττει από τους άλλους και να θεωρεί το αποτέλεσμα αυτό, τελικό και αμετάκλητο. Ο “εκφοβισμός” που επικρατεί στις σχέσεις, υπό την απειλή της μη αποδοχής είναι μία παλιά τακτική. Tο μόνο που αναλαμβάνει να πετύχει, είναι να κρατάει τους ανθρώπους “μισο-άδειους” ή “μισο-γεμάτους”. Μόνο που αυτό το παιχνίδι φτάνει ευτυχώς στο τέλος του. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι επιλέγουν να δυναμώνουν την προσωπικότητα τους, να ελευθερώνονται από την ανάγκη τους να αρέσουν σε όλους και να εμπιστεύονται πιο πολύ τον εαυτό τους.
Ο χρόνος που επενδύεις σε έναν άλλον άνθρωπο με σκοπό να σε εκτιμήσει και να σεβαστεί τις ανάγκες σου, είναι χρήσιμος και πολύτιμος μια και ουσιαστικά σε βοηθά να δημιουργήσεις μία καλύτερη σχέση με τον ίδιο σου τον εαυτό. Δεν έχει μακροπρόθεσμο όφελος, να ευχαριστείς ή να εντυπωσιάζεις όποιον βρεθεί μπροστά σου.
Να είσαι σίγουρη πως οι καλές εντυπώσεις έχουν μικρή διάρκεια. Όμως ο φόβος να μην απογοητευτείς, κρατάει πολύ περισσότερο και αποσταθεροποιεί την αυτοπεποίθηση σου. Η προσπάθεια σου να βελτιώνεσαι δεν είναι το πρόβλημα, η υπερβολή όμως είναι. Βελτιώνω τον εαυτό μου, σημαίνει πως δεν επαναλαμβάνω τα ίδια λάθη. Οποιαδήποτε άλλη προσέγγιση, δρα εναντίον σου και όχι υπέρ σου. Η απόρριψη είναι γένους θηλυκού και μπορεί να γίνει φίλη σου. Τουλάχιστον αυτό πραγματεύεται αυτό το άρθρο.
Κοινωνική απόρριψη
Η πρώτη κοινωνικοποίηση συμβαίνει στο σχολείο. Υπάρχουν πολλά παιδιά που έχουν βιώσει την οδυνηρή εμπειρία του κοινωνικού αποκλεισμού. Εμπειρία που στιγμάτισε τα πρώτα αθώα τους βήματα και τους ακολούθησε και στα επόμενα. Αρνητικές επιπτώσεις όπως αυτές του άγχους, της μοναξιάς και της χαμηλής αυτοεκτίμησης, μπορεί να διαρκέσουν για χρόνια. Αν δεν αντιμετωπιστούν από τους γονείς ή το στενό περιβάλλον, τα τοξικά συναισθήματα μπορούν να γίνουν βαθιές πεποιθήσεις, που δύσκολα θα αποχωριστεί ένα παιδί. Υπάρχουν παιδιά που δεν αποκλείεται να αρχίσουν να προσποιούνται πως είναι κάποιοι που δεν είναι, για να αρέσουν. Κάτι που τελικά αποδεικνύεται πραγματικά επιζήμιο στην πορεία της ζωής τους.
Ακόμα και στις εργασιακές σχέσεις υπάρχει συστολή στην συμπεριφορά πολλών ανθρώπων κάτω από τον φόβο μίας αποτυχίας που μπορεί να πλήξει πτυχές της ταυτότητας τους και να επηρεάσει τον βαθμό εμπιστοσύνης που έχουν για τον εαυτό τους. Όμως είναι πιο εύκολο να το διαχειριστούν, γιατί ως ενήλικες επαναπροσδιορίζουν συνεχώς την αξία τους. Ως παιδιά, ακόμα την χτίζουν.
“Γιατί σε εμένα”
Αυτό που κάνει την απόρριψη βασανιστική, είναι η αντίληψη που ακολουθεί εκείνους που την γεύονται. Τις περισσότερες φορές είναι σίγουροι πως οι άλλοι θα τους απορρίψουν. Αισθάνονται πως έχουν κάτι άξιο να απορριφθεί. Και πολλές φορές δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες που θα τους φέρουν σε επαφή με αυτόν τον κρυμμένο φόβο. Είναι άνθρωποι με αίσθημα της αυτοπροστασίας τόσο ισχυρό που το φορούν διαρκώς σαν πανοπλία. Για να φανερώσουν ελεύθερα τον αληθινό τους εαυτό, καταφεύγουν σε όσους νιώθουν οικείους. Εξωτερικοί και εσωτερικοί παράγοντες έχουν συμβάλλει στον να απομακρύνονται από εμπειρίες που δίνουν νόημα και σκοπό στην ζωή τους, γιατί νιώθουν ανίσχυροι να αντιμετωπίσουν μία πιθανή απογοήτευση. Αν νιώθεις πως ζεις συνεχώς την ίδια εμπειρία σε επανάληψη, μπορείς να πάρεις την κατάσταση στα χέρια σου, αξιολογώντας τον τρόπο που επιλέγεις τα άτομα που εμπιστεύεσαι. Μήπως προσελκύεις άτομα που είναι πιθανό να σε προδώσουν;
Ένα βήμα πριν από τον φόβο
Ο κόσμος μοιάζει μοναχικός, όταν ζεις παρέα με τους άγνωστους φόβους σου. Αιφνιδίασε λοιπόν τον εαυτό σου και ζήτησε του να συμπληρώσει την παρακάτω φράση, όσες φορές χρειαστεί: ” Νιώθω απόρριψη όταν…..” Πολλές φορές για να απαλλαγείς από τις πιο μεγάλες σου αγωνίες, χρειάζεται να τις ανιχνεύσεις βήμα βήμα, για να καταλάβεις με ποιον τρόπο καταφέρνουν να σε αναστατώνουν. Αφού καταγράψεις την λίστα σου, ανέλαβε την ευθύνη να βελτιώσεις ότι σου αναλογεί. Και αν αυτό σου φαίνεται δύσκολο, να ξέρεις πως: “Κάθε φορά που φοβάσαι, να αγαπάς τον εαυτό σου λίγο παραπάνω .” Η αυτο-συμπόνοια είναι το μυστικό για να νιώσεις στην στιγμή, πιο δυνατή!
Μην δέχεσαι την απόρριψη “τυφλά”
Μπορείς να αλλάξεις τον τρόπο που νιώθεις σε σχέση με τα γεγονότα απόρριψης, αν αλλάξεις τον τρόπο που σκέφτεσαι για αυτά. Πολλές φορές το εγώ σου είναι αυτό που βλάπτεται από ένα δυσάρεστο γεγονός και τίποτε άλλο. Γύρω σου υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι που ίσως αποφεύγουν να συνδεθούν συναισθηματικά ή φιλικά μαζί σου. Αυτό δεν σημαίνει ότι σε απορρίπτουν, αλλά πως θέλουν να κρατούν απόσταση από οτιδήποτε μπορεί να τους φέρνει σε επαφή με τον βαθύτερο εαυτό τους. Άλλες φορές η απόρριψη μπορεί να είναι μόνο μία εκδήλωση εξουσίας. Όταν είσαι λαβωμένη, είσαι λιγότερο επικίνδυνη.. Σκέψου το!
Το χρήσιμο μήνυμα για σένα είναι το εξής: Όταν κάτι ή κάποιος παρά την προσπάθεια, δεν ευθυγραμμίζεται με σένα, πρέπει να βρίσκεις την δύναμη να τον αποχωρίζεσαι. Όσες φορές και αν χτυπήσεις το χέρι σου πάνω σε καρφί, αυτό θα συνεχίζει να πονάει. Μάλιστα κάθε φορά και περισσότερο. Το καλύτερο που έχεις να κάνεις είναι να περιθάλψεις τον πόνο σου. Ο πόνος της απόρριψης, είναι παρόμοιος με τον σωματικό πόνο, γι’ αυτό χρειάζεται χρόνος και φροντίδα να επουλωθεί.
Τρόποι άμεσης αντιμετώπισης και ανακούφισης
Οι άντρες βιώνουν την απόρριψη σαν πρόκληση, γιατί τους δίνεται η ευκαιρία να αποδείξουν στον εαυτό τους πως είναι ισχυροί. Οι γυναίκες έχουν μεγαλύτερη ανάγκη να ανήκουν κάπου και να νιώθουν προστατευμένες. Ωστόσο και τα δύο φύλα μέσα από παρόμοιες αποτυχίες καταφέρνουν να ενηλικιωθούν. Αν νιώθεις απόρριψη:
–Μην πιέζεις τον εαυτό σου να μην σκέφτεται αυτό που τον ενόχλησε. Ο καλύτερος τρόπος αντιμετώπισης της απόρριψης, είναι να δεχτείς το γεγονός. Όχι ως δίκαιο ή λογικό, αλλά ως συμβάν.
–Δημιούργησε υγιείς σχέσεις. Δηλαδή σχέσεις που στηρίζονται στην αμοιβαιότητα. Έτσι κι αλλιώς, οι υπόλοιπες δεν θεωρούνται καν σχέσεις.
– Τα σκαμπανεβάσματα στις συναναστροφές με άλλα άτομα, είναι κάτι φυσιολογικό και δεν πρέπει να επηρεάζουν την διάθεση σου σε μεγάλο βαθμό. Για να αντιμετωπίσεις τις τυχόν ανατροπές πρέπει να μπορείς να τις βλέπεις αντικειμενικά. Μία συμβουλή είναι να μην είσαι υπερβολικά επικριτικός ούτε με τον εαυτό σου, ούτε με τους άλλους.
– ‘Οτι και να συμβαίνει, μείνε πιστή στον εαυτό σου. Ο κυριότερος λόγος που ανησυχείς να μην σε απορρίψουν είναι γιατί φοβάσαι πως θα μείνεις μόνη.
– Η αλήθεια είναι πως όταν εκθέτεις τον αυθεντικό εαυτό σου, κάποιοι μπορεί να τον παρανοήσουν. Κάτι τέτοιες στιγμές το χιούμορ κάνει θαύματα! Βάλε το στην ζωή σου και με έναν μαγικό τρόπο και όλα θα μοιάζουν πιο απλά.
-Εκείνος που φοβάται την απόρριψη φοβάται και την κριτική. Το σημαντικό είναι να μην ξεχνάς, πως η γνώμη των άλλων για σένα, είναι συνήθως αυτή που έχουν και για τον εαυτό τους.
Η επαφή σου με άλλους ανθρώπους είναι περισσότερο θέμα εξάσκησης ορίων. Αυτό σημαίνει πως δεν θα γίνει ποτέ τέλεια. Όμως μπορεί να γίνει αυθεντική.
Photo: Arun Sharma via Unsplash
Κείμενο της συμβούλου Επίτευξης Στόχων, Certified Personal Life Coach, Σταυρούλας Χριστοπούλου