Ξέρεις το συναίσθημα. Μιλάς σε κάποιον. Μοιράζεσαι κάτι σημαντικό μαζί του, αλλά εκείνος εστιάζει οπουδήποτε αλλού εκτός από τα λόγια σου. Κοιτάζει το τηλέφωνό του, κοιτάζει γύρω το δωμάτιο και μπορείς να καταλάβεις από τη γλώσσα του σώματος και το μακρινό βλέμμα στα μάτια του ότι το άτομο δεν σε ακούει πραγματικά. Στο τέλος της συζήτησης νιώθεις ότι δεν υπήρξε καμία ουσιαστική επικοινωνία. Και το χειρότερο είναι ότι σε έχει κάνει να νιώθεις αόρατη. Δυστυχώς, αυτό συμβαίνει συχνά και κυρίως γιατί οι άνθρωποι αναλώνονται σε έναν υπέρμετρο εγωισμό. Σε ένα εγωισμό που δεν τους επιτρέπει ούτε να ακούσουν, ούτε να νιώσουν, ούτε να μπουν στη θέση του άλλου. Σε ένα εγωισμό που σε κάνει να θες να φωνάξεις: Μάθε να ακούς!
Τρόπος χειραγώγησης
Στην πραγματικότητα το να μην εστιάζεις στο τι σου λέει ο άλλος είναι ένας τρόπος έμμεσης χειραγώγησης. Τη στιγμή εκείνη υποσυνείδητα προσπαθείς να επιβληθείς. Να βρεις τρόπο να φανείς καλύτερος από τον συνομιλητή σου. Είναι σαν να κάνεις έναν αγώνα δρόμου και χρησιμοποιείς ότι τέχνασμα μπορείς για να τον αποπροσανατολίσεις και να βγεις πρώτος! Έχεις αποφασίσει από πριν ότι έχεις δίκιο. Κανείς και τίποτα δεν πρόκειται να σου αλλάξει την άποψή σου και αυτό ΔΕΝ είναι επικοινωνία!
Η σημασία του να είσαι «ηγέτης»
Στον επαγγελματικό στίβο, το να μάθεις να ακούς είναι από τα πιο σημαντικά χαρακτηριστικά ενός σωστού ηγέτη! Φυσικά και χρειάζεται να είμαστε εστιασμένοι στον εαυτό μας. Όμως οι ηγέτες που κάνουν τη διαφορά είναι αυτοί που γνωρίζουν ότι ο σκοπός είναι μεγαλύτερος από τους εαυτούς τους! Όσο καλύτερα ακούς, τόσο καλύτερα θα σε ακούσουν. Το αποτέλεσμα είναι μια καλύτερη, πιο εποικοδομητική και αποτελεσματικότερη επικοινωνία. Μάθε να ακούς. Εάν μπεις στον κόπο να εστιαστείς εις, να τον καταλάβεις και να δώσεις αξία και βάση σε μια συνομιλία, τότε θα πάρεις πίσω το ίδιο αντίτιμο.
Μάθε να συζητάς
Μην επιτρέψεις στον εαυτό σου να αποσπαστεί από οτιδήποτε άλλο μπορεί να συμβαίνει γύρω σου ή να σχηματίζεις αντεπιχειρήματα ενώ το άλλο άτομο εξακολουθεί να μιλάει. Μην να επιτρέψεις στον εαυτό σου να βαρεθεί η να χάσει την προσοχή του σε αυτά που λέει ο άλλος.
Δεν χρειάζεται να είσαι ο ήρωας της συζήτησης. Υπάρχει μεγαλύτερο όφελος για το άλλο άτομο να ακούγεται και να επικυρώνεται από κάθε είδους συμβουλή που θα μπορούσες να δώσεις. Επιπλέον, μπορείς πάντα να μιλήσεις περισσότερο αργότερα. Θα έχεις πάντα μια άλλη ευκαιρία. Δεν υπάρχουν καθαρά συμπεράσματα στη ζωή, το ίδιο ισχύει και για τις συζητήσεις. Τα περισσότερα από αυτά είναι απλώς το πρώτο βήμα σε έναν πολύ πιο πλούσιο συνεχή διάλογο και μια βαθύτερη σχέση που αναπτύσσεις με τους ανθρώπους.
Γίνε καλύτερος ακροατής
Ανεξάρτητα από το πόσο ελαφρύ ή πόσο βαρύ είναι το θέμα συζήτησης, είναι σημαντικό να χτίσεις τα βασικά θεμέλια για την κατανόηση του πώς μπορείς να γίνεις καλύτερος ακροατής.
- Άκου για να μάθεις. Όχι για να είσαι απλά ευγενική! Πολλές φορές, ασυνείδητα κιόλας, οι άνθρωποι ακούμε ο ένας τον άλλον επειδή θέλουμε να φανούμε καλοί και γενναιόδωροι, και όχι γιατί πραγματικά μας ενδιαφέρουν όσα μας λένε. Όμως, ο αληθινός διάλογος δεν γίνεται όταν προσποιούμαστε ότι ακούμε. Και σίγουρα δεν υπάρχει διάλογος, όταν επιλέγουμε να κλείνουμε τα αυτιά μας.
- Κάνε περισσότερες ερωτήσεις! Ένας από τους απλούστερους τρόπους για να είσαι καλύτερος ακροατής είναι να προτιμάς να θέτεις ερωτήσεις, παρά να δίνεις απαντήσεις. Όταν κάνεις ερωτήσεις, δημιουργείς έναν ασφαλή χώρο για τους άλλους ανθρώπους να σου μιλήσουν με μεγαλύτερη αλήθεια.
- Περίμενε να τελειώσει ο άλλος πριν απαντήσεις! Το πιο δύσκολο στοιχείο της αποτελεσματικής ακρόασης είναι να περιμένεις μια τελεία, πριν διατυπώσεις μια απάντηση. Όταν επεξεργαζόμαστε ήδη μια απάντηση, πριν τελειώσει ο ομιλητής, χάνουμε όσες πληροφορίες που μας δίνονται εκείνη τη στιγμή. Όμως το πιο σπουδαίο είναι ότι χάνουμε την κατανόηση του συναισθήματος που εκφράζει ο συνομιλητής μας.
- Συνειδητοποίησε ότι δεν μπορείς να συμφωνήσεις ή να διαφωνήσεις με κάποιον αν δεν τον αφήσεις πρώτα να ολοκληρώσει τη σκέψη του. Με αυτόν τον τρόπο απομακρύνεσαι από την αντικειμενική ματιά των γεγονότων.
Ενεργητική ακρόαση
Ο καλύτερος τρόπος για να βελτιώσεις τον τρόπο που ακούς τους γύρω σου, είναι να εξασκηθείς στην «ενεργητική ακρόαση». Εδώ καταβάλλεις μια συνειδητή προσπάθεια να ακούσεις όχι μόνο τις λέξεις που λέει ένα άλλο άτομο αλλά, το πιο σημαντικό, το πλήρες μήνυμα που μεταδίδεται. Για να το κάνεις αυτό πρέπει να δώσεις πραγματική προσοχή στο άλλο άτομο. Τον ακούς, τον ενθαρρύνεις να εξακολουθεί να σου αναλύει τη άποψή του και συνοψίζεις, για να βεβαιωθείς ότι αυτό που άκουσες ήταν ακριβές. Με τον τρόπο αυτό δεν λαμβάνεις μόνο πληροφορίες για αυτά που σου λέει, αλλά ακόμα πιο σημαντικό, θα καταλαβαίνεις το συναίσθημά του! Μάθε να ακούς! Μόνο έτσι επιτυγχάνεις μια σωστή επικοινωνία. Όταν η ενσυναίσθηση κυριαρχήσει της πληροφορίας!
Η δύναμη της σιωπής
Η σιωπή σε μία επικοινωνία είναι εξίσου ισχυρή με τα λόγια! Μην την υποτιμάς! Τα πιο δυνατά μηνύματα μπορεί να έρθουν μέσα από τη σιωπή. Τα πιο έντονα συναισθήματα μπορούν να εκδηλωθούν μέσα από τη σιωπή. Η πιο ουσιαστική επικοινωνία μπορεί να επιτευχθεί όταν σταματήσεις για λίγο να μιλάς, να σχολιάζεις ή να κρίνεις τα λεγόμενα του άλλου. Το να μάθεις να σιωπάς είναι τέχνη! Εξασκήσου σε αυτήν και θα έχεις ευεργετικά αποτελέσματα στις επαφές και στις σχέσεις σου με τους ανθρώπους!
«Η φύση μας έδωσε μια γλώσσα και δύο αυτιά
για να μπορούμε να ακούμε διπλάσια από όσα μιλάμε».
Επίκτητος
Αν θες να αλλάξεις τον κόσμο με το δικό σου παράδειγμα, ξεκίνα να δίνεις προσοχή στις σκέψεις, στα συναισθήματα, στις λέξεις και στον τρόπο έκφρασης των άλλων ανθρώπων. Είναι πολύ σημαντικό να είσαι ανοιχτή σε νέες πληροφορίες, τις οποίες θα σου δώσει ο συνομιλητής σου. Μην τις αγνοήσεις! Είσαι το ίδιο σημαντική με τον συνομιλητή σου!
Αν έπρεπε να δώσω μόνο μία συμβουλή θα ήταν η εξής:
Μην απορρίπτεις τις ανησυχίες κάποιου. Σεβάσου την ανάγκη του να μιλήσει και να εκφραστεί, όπως την έχεις και εσύ! Οι ιδιότητες ενός καλού ακροατή περιλαμβάνουν συμπόνια, ενσυναίσθηση και υπομονή! Δώσε πρώτη εσύ τη σωστή καθοδήγηση για μια σωστή επικοινωνία! Και το πιο σημαντικό από όλα: Αναγνώρισε την πραγματικότητα των συναισθημάτων του άλλου! Έχουν ακριβώς την ίδια αξία με τα δικά σου!
Κεντρική φωτογραφία, Carey Mulligan στη ταινία Υποσχόμενη Νέα Γυναίκα.
Κείμενο της Certified Life & Business Coach και Επικοινωνιολόγου Αφροδίτης Χόντου.
